фра́за

(гр. phrasis = выраз)

1) інтанацыйна аформленае спалучэнне слоў, якое выказвае думку;

2) перан. напышлівы, беззмястоўны выраз (пустая ф.);

3) невялікая і адносна закончаная частка мелодыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шы́рма

(ням. Schirm)

1) перасоўная перагародка з драўляных створак або з абцягнутых тканінай ці паперай рам;

2) перан. усё, што служыць для прыкрыцця сапраўдных мэт, спраў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эды́л

(лац. aedilis)

1) службовая асоба ў Стараж. Рыме, якая ажыццяўляла нагляд за будаўніцтвам і ўтрыманнем храмаў, дарог, рынкаў і інш.;

2) перан. важная службовая асоба.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эквілібры́ст

(ад лац. aequilibris = які знаходзіцца ў раўнавазе)

1) цыркавы артыст, гімнаст, які займаецца эквілібрыстыкай;

2) перан. чалавек, які праяўляе незвычайную спрытнасць, выкрутлівасць у паводзінах, спрэчках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

электрызава́ць

(фр. électriser, ад н.-лац. electricus = электрычны)

1) перадаваць якому-н. целу электрычны зарад;

2) перан даводзіць каго-н. да ўзбуджанага стану (напр. э. аўдыторыю).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мікраскапі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Зроблены, даследаваны пры дапамозе мікраскопа.

2. Вельмі малы, які можна ўбачыць толькі пад мікраскопам. Мікраскапічныя арганізмы. Мікраскапічныя водарасці.

3. перан. Вельмі маленькі, нязначны па велічыні, памерах. Мікраскапічная дэталь. Мікраскапічная доза.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нагрэ́бціся, ‑грабуся, ‑грабешся, ‑грабецца; ‑грабёмся, ‑грабяцеся; пр. нагробся, ‑грэблася і ‑граблася, ‑грэблася і ‑граблося; зак.

Разм.

1. Многа пагрэбці, стаміцца, грабучы. Нагрэбціся за дзень.

2. перан. Прысвоіць, нахапаць чаго‑н. чужога ў вялікай колькасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падсаладзі́ць, ‑саладжу, ‑салодзіш, ‑салодзіць; зак., што.

Зрабіць трохі салодкім ці больш салодкім. Падсаладзіць малако. Падсаладзіць яблычны сок. // перан. Зрабіць больш прыемным. Гаварыла Дзіміна проста, без жадання згладзіць вострыя вуглы або падсаладзіць непрыемную праўду. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паліяты́ў, ‑тыву, м.

Кніжн.

1. Лякарства або іншы сродак, які дае часовую палёгку хвораму, але не вылечвае хваробы.

2. перан. Сродак, які ўяўляе сабой частковае вырашэнне задачы, які дае часовы выхад з цяжкага становішча.

[Фр. palliatif.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паля́рнасць, ‑і, ж.

1. Спец. Здольнасць некаторых рэчаў праяўляць пэўныя ўласцівасці ў некаторых пунктах (полюсах) сваёй паверхні з большай інтэнсіўнасцю, чым у іншых.

2. Спец. Валоданне двума процілеглымі полюсамі.

3. перан. Процілегласць. Палярнасць думак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)