Verbum

адзе́ць, адзе́ну, адзе́неш, адзе́не; адзе́нь; адзе́ты; зак., каго-што

1. Надзець на каго-н. вопратку, апрануць.

А. дзіця.

Зіма адзела поле снегам (перан.).

2. Апрануць кім-н.

А.

Дзедам Марозам.

3. Забяспечыць каго-н. адзеннем.

Бацькі дзяцей адзелі і абулі.

4. Тое, што і надзець; нацягнуць.

Ледзь адзеў пальчаткі.

5. перан. Пакрыць; ахінуць.

Дубы зялёны плашч адзелі.

|| незак. адзява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. адзе́цца, адзе́нуся, адзе́нешся, адзе́нецца; адзе́нься; незак. адзява́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. адзява́нне, -я, н. (паводле 1 і 4 знач.).

адно́сіны, -сін.

1. гл. аднесціся, адносіцца.

2. Сувязі паміж людзьмі, пэўнымі групамі або краінамі, якія ўзнікаюць у працэсе іх дзейнасці; погляд на што-н., характар паводзін, абыходжання каго-н. з кім-, чым-н.

А. паміж бацькамі і дзецьмі.

Дыпламатычныя а.

3. Дачыненне да каго-, чаго-н.; узаемная сувязь, залежнасць з’яў або іх кампанентаў.

Мець а. да гандлю.

А. прычыны да выніку.

◊

Ва ўсіх адносінах — з любога пункту гледжання.

У адносінах да каго-чаго — ужыв. ў якасці прыназоўніка са знач. напрамку дзеяння.

шкадава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; незак.

1. каго (што). Адчуваць жаль, спагаду да каго-н.

Ш. бежанцаў.

2. каго-што і чаго. Берагчы, ашчаджаць, скупіцца, не даваць.

Людзі не шкадавалі жыцця для абароны айчыны.

Ш. грошы або грошай.

3. аб чым і з дадан. Смуткаваць, бедаваць з прычыны чаго-н.

Ш. аб зробленых памылках.

Шкадую, што не пайшоў у тэатр.

4. з інф. Не адважвацца што-н. зрабіць.

Я шкадую зразаць гэта дрэва.

|| зак. пашкадава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны.

шы́я, -і, мн. -і, шый, ж.

Частка цела, якая злучае галаву з тулавам.

Доўгая ш.

◊

Даць па шыі каму-н. — выгнаць, зняць з працы каго-н.

Намыліць шыю каму-н. — моцна аблаяць, строга спагнаць.

На шыі вісець (або сядзець) у каго-н. — быць цяжарам, клопатам для каго-н.

На шыю вешацца каму-н. — пра жанчыну: назойліва дабівацца ўвагі.

Скруціць або зламаць шыю на чым-н. — пацярпець няўдачу, загінуць.

|| памянш. шы́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, шы́ек, ж.

|| прым. шы́йны, -ая, -ае.