Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Пра́нцы мн. л. ’заразная венерычная хвароба; сіфіліс’ (ТСБМ, Шат., Касп., Др.-Падб., Гарэц., Мядзв.; лельч., Арх. ГУ; ТС), ’скулы’ (Бір. Дзярж.), пранцэ́і ’блазнота, дурасліўцы’ (ТС), пранц, пра́нэць, пра́ныц, пра́нцы ’брыдота’ (Сл. ПЗБ), пранцава́ты ’пракажоны’ (Зап.). Укр. мн. л. пранці ’сіфіліс’, рус.паўдн., зах.пра́нец ’залатушная высыпка’. Бел. і ўкр., відаць, з польск.pranca ’сіфіліс; заразная венерычная хвароба’, калісьці называлася “chorobą dworską” (Віл. сл.), з натуральнай заменай ф на п, параўн. народнае пасоля < фасоля і пад. (хвароба распаўсюдзілася ў пачатку XVI ст.), з даўняга ням.franze, franzose ’французка, французская хвароба’, першапачаткова französische Krankheit, таму што першая эпідэмія сіфілісу ўспыхнула ў Францыі каля 1496 г. (Банькоўскі, 1, 385). Паводле Фасмера (3, 353), слова узыходзіць да гал.frans ’французскі’, ням.Franz — у складаных словах тыпу Franzbrot ’французскі хлеб’ і да т. п. Брукнер (127) і Махэк₂ (146) адзінай крыніцай лічаць нямецкую назву французаў. Параўн. яшчэ рус.французская болезнь ’сіфіліс’ і чэш.franská nemoc ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
альвеакако́з
(ад альвеакок)
гельмінтозная хвароба жывёлы і чалавека, якая выклікаецца альвеакокам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
амёбія́з
(ад амёба)
хвароба чалавека, якая выклікаецца дызентэрыйнай амёбай; амёбная дызентэрыя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
анаплазмо́з
(ад анаплазмы)
хвароба свойскіх і дзікіх жывёл, якая выклікаецца анаплазмамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
анкіластаматыдо́з
(ад анкіластаматыды)
хвароба чалавека і некаторых жывёл, якая выклікаецца анкіластаматыдамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
анкіластамо́з
(ад анкіластома)
хвароба чалавека і мясаедных жывёл, якая выклікаецца анкіластомамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
габранемо́з
(н.-лац. habronemosus)
гельмінтозная хвароба няпарнакапытных, узбуджальнікамі якой з’яўляюцца габранемы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гастрафілёз
(ад гастрафілы)
хвароба стрававальнага тракту няпарнакапытных жывёл, якая выклікаецца гастрафіламі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дыфілабатрыёз
(ад дыфілабатрыіды)
глісная хвароба жывёл і чалавека, якая выклікаецца дыфілабатрыідамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)