Verbum

начапі́ць, -чаплю́, -чэ́піш, -чэ́піць; -чэ́плены; зак., што.

1. Накінуўшы, замацаваць; павесіць, навесіць.

Н. замок на дзверы.

2. Надзець на сябе, прымацаваўшы, прывесіўшы (разм.).

Н. бант.

|| незак. начапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і начэ́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

неаргані́чны, -ая, -ае.

1. Які не ўключае ў сябе жывыя арганізмы; нежывы.

Неарганічная прырода.

2. Які адносіцца да нежывой прыроды.

Неарганічныя рэчывы.

○

Неарганічная хімія — раздзел хіміі, які вывучае састаў, уласцівасці і пераўтварэнні рэчываў нежывой прыроды.

абкруці́цца, -ручу́ся, -ру́цішся, -ру́ціцца; зак.

1. Укруціць сябе ў што-н., загарнуцца.

А. коўдрай.

2. Абвіцца вакол чаго-н.

Лейцы абкруціліся вакол аглоблі.

3. Абысці, аб’ехаць, абляцець вакол чаго-н.

|| незак. абкру́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

абу́цца, абу́юся, абу́ешся, абу́ецца; зак.

1. Надзець сабе на ногі абутак.

Бацька абуўся і пайшоў на вуліцу.

2. Набыць сабе абутак, забяспечыць сябе абуткам.

Трэба думаць, як на зіму а.

|| незак. абува́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

адбрыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак., ад каго-чаго (разм.).

1. Брыкаючыся, адбіцца ад каго-, чаго-н., аддаліць ад сябе.

2. перан. Пазбавіцца ад чаго-н. непажаданага (разм.).

А. ад даручэння.

|| незак. адбры́квацца, -аюся, -аешся, -аецца.

перастрахава́цца, -раху́юся, -раху́ешся, -раху́ецца; -раху́йся; зак.

1. Застрахавацца зноў.

2. перан. Засцерагчы сябе ад магчымай адказнасці за што-н.

|| незак. перастрахо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. перастрахо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

|| прым. перастрахо́вачны, -ая, -ае.

разгле́дзецца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; зак.

1. Паглядзець вакол сябе, прыгледзецца.

Зайшоў чалавек у хату, разгледзеўся.

2. перан. Азнаёміцца з абстаноўкай.

Не даць р., апомніцца ворагу.

|| незак. разгляда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і разгля́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.

сама...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае:

1) накіраванасць дзеяння (названага ў другой частцы) на самога сябе, напр.: самазабеспячэнне, самакантроль, самаабман;

2) здзяйсненне чаго-н. без дапамогі збоку, адвольна, аўтаматычна, напр.: самаразбурэнне, саманаладка, самаразрадны.

тулі́ць, тулю́, ту́ліш, ту́ліць; незак., каго-што.

1. Гарнуць да сябе з ласкай, пяшчотай.

Маці туліла дзяўчынку да грудзей.

2. перан. Быць прытулкам для каго-, чаго-н.

Лес туліў партызан.

Густы зараснік туліў старую хатку.

царава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; незак.

1. Тое, што і царстваваць.

2. перан. Вылучацца сярод падобных да сябе якімі-н. якасцямі; першынстваваць дзе-н., сярод каго-, чаго-н.

|| наз. царава́нне, -я, н. (да 1 знач.).