харчава́нне, -я, н.

1. гл. харчавацца, харчаваць.

2. Паступленне і засваенне пажыўных рэчываў, неабходных для жыццядзейнасці жывога арганізма.

3. Тое, чым хто-н. харчуецца; характар, якасць ежы.

Дыетычнае х.

4. Прыпасы прадуктаў.

Сяляне дзяліліся з партызанамі харчаваннем.

○

Грамадскае харчаванне — сістэма забеспячэння насельніцтва ежай праз сталовыя, рэстараны, закусачныя і інш.

|| прым. харчава́льны, -ая, -ае.

Х. пункт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кармле́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. карміць (у 1 знач.). Кармленне дзіцяці. □ Ішло вячэрняе кармленне, вішчалі парасяты, рохкалі свінні. Дуброўскі.

2. Гіст. Спосаб утрымання службовых асоб за кошт мясцовага насельніцтва на Русі да сярэдзіны 16 ст.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

урбаніза́цыя, ‑і, ж.

Гістарычны працэс, звязаны з канцэнтрацыяй насельніцтва, эканамічнага і культурнага жыцця ў буйных гарадах. Адзін з асноўных працэсаў, які адбываецца сёння на нашых вачах, — урбанізацыя краіны. Лойка. // Пашырэнне рыс, асаблівасцей, уласцівых гораду, на вясковае жыццё.

[Ад лац. urbus — горад.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усеагу́льны allgeméin;

усеагу́льны страйк Generálstreik m -s, -s;

усеагу́льная гісто́рыя allgeméine Geschíchte;

усеагу́льны пе́рапіс насе́льніцтва allgeméine Vólkszählung;

усеагу́льнае захапле́нне allgemeíne Begéisterung;

усеагу́льнае пра́віла allgeméingültige Régel

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

індыхені́зм

(ісп. indigenismo)

плынь у літаратуры і мастацтве краін Лац. Амерыкі, звязаная з распрацоўкамі тэматыкі, што характарызуе жыццё індзейскага насельніцтва.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Zivil

[-'vi:l]

n -s

1) цыві́льныя (лю́дзі), грамадзя́нскае насе́льніцтва

2) цыві́льная во́пратка

in ~ géhen*, ~ trágen* — хадзі́ць у цыві́льнай во́пратцы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

кааперава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак., каго-што.

1. Аб’яднаць (аб’ядноўваць) на прынцыпах кааперацыі.

К. сельскую гаспадарку.

К. працу.

2. Прыцягнуць (прыцягваць) да ўдзелу ў кааперацыі (у 2 знач.).

К. насельніцтва.

|| зак. таксама скааперава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны.

|| звар. кааперава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; зак. таксама скааперава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся.

|| наз. кааперава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

гвалто́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Які суправаджаецца гвалтам, прымусам. У Заходняй Беларусі буржуазны ўрад Польшчы праводзіў гвалтоўнае апалячванне насельніцтва. // Выкліканы гвалтам, прымусам. Гвалтоўная смерць.

2. Раптоўны, нечаканы. Гвалтоўны агонь мінамётаў, быццам лапай, пакрыў .. лес. Брыль.

3. Парывісты, бурны. Гвалтоўны вецер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пада́так, ‑тку, м.

1. Абавязковы збор з прадпрыемстваў і насельніцтва, які вызначаецца дзяржавай. Падаходны падатак. □ Зняў сельсавет незаконны падатак на ўдаву, хворую жанчыну. Васілевіч.

2. Тое, што і паборы.

•••

Ускосныя падаткі — падаткі, якія ўключаюцца ў прадажную цану тавару; акцыз.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пакупны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які звязаны з магчымасцямі купляць, служыць сродкам куплі. Пакупная здольнасць насельніцтва.

2. Такі, як пры куплі (пра цану). Сума, унесеная асобай, якая купіла з таргоў будынак, залічваецца ў кошт пакупной цаны. Грамадзянскі працэсуальны кодэкс БССР.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)