Verbum

раскашава́цца, -шу́юся, -шу́ешся, -шу́ецца; -шу́йся; незак. (разм.).

1. Жыць у раскошы, мець усяго ў дастатку.

2. і (рэдка) зак. Жыць (пачаць жыць) або размяшчацца (размясціцца) дзе-н. вельмі свабодна, на вялікай плошчы.

Раскашуецца адна ў такой вялікай кватэры.

3. перан. Буйна расці на прыволлі.

Раскашуецца пад плотам крапіва.

расступі́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -сту́піцца; -сту́пімся, -сту́піцеся, -сту́пяцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адышоўшы ў бакі, даць месца для праходу, праезду.

Народ расступіўся.

2. Утварыць трэшчыны, разысціся ў бакі (пра зямлю, скалы, хвалі і пад.).

|| незак. расступа́цца, -а́ецца; -а́емся, -а́ецеся, -а́юцца.

ро́днасны, -ая, -ае.

1. Заснаваны на адносінах роднасці (у 1 знач.), які мае адносіны да роднасці (у 1 знач.), да родных.

Роднасныя сувязі.

Роднасныя адносіны.

2. Блізкі да другога (другіх) па паходжанні, па прыметах, якасцях і пад.

Роднасныя народы.

Роднасныя мовы.

|| наз. ро́днаснасць, -і, ж. (да 2 знач.).

ры́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Сфера таварнага абарачэння, тавараабароту.

Знешні р.

Унутраны р.

Рынкі збыту (раёны рэалізацыі тавараў; спец.).

2. Месца рознічнага гандлю пад адкрытым небам або ў гандлёвых радах; базар.

Калгасны р.

Крыты р.

Гандляваць на рынку.

|| прым. ры́начны, -ая, -ае.

Рыначныя адносіны.

Рыначная цана.

сказі́ць, скажу́, сказі́ш, сказі́ць; сказі́м, сказіце́, сказя́ць; скажо́ны; зак., што.

1. Перайначыць, падаць у няправільным, памылковым выглядзе.

С. думку.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Моцна змяніць (твар, знешні выгляд — ад болю, гора і пад.).

Боль сказіў твар.

|| незак. скажа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. скажэ́нне, -я, н.

скары́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Цвёрды вонкавы слой хлеба, батона і пад.

Цвёрдая с. ў пірага.

2. Верхні зацвярдзелы слой чаго-н.

Снегавая с.

|| памянш. скары́начка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. скары́нкавы, -ая, -ае (да 2 знач.).

склеп, -а, мн. скляпы́, скляпо́ў, м.

1. Паглыбленае ў зямлю, закрытае памяшканне для захоўвання прадуктаў, віна, пораху і пад.

Вінны с.

Парахавы с.

2. Закрытае падземнае памяшканне, у якім устанаўліваюцца дамавіны з нябожчыкамі.

Пахавальны с.

|| памянш. скляпо́к, -пка́, мн. -пкі́, -пко́ў, м.

|| прым. скле́павы, -ая, -ае.

Склепавая сырасць.

зад, -а, М -дзе, мн. зады́, -о́ў, м.

1. Задняя частка чаго-н.; проціл. перад.

З. матацыкла занесла на павароце.

2. Задняя частка тулава, таз.

Тоўсты з.

Даць каму-н. пад з. (таксама перан.: груба прагнаць; разм.).

3. мн. Тое, што даўно вывучана ці ўсім вядома (разм.).

Паўтараць зады.

зая́ўка, -і, ДМ -я́ўцы, мн. -і, -я́вак, ж.

1. Заява аб сваіх правах або аб атрыманні правоў на што-н.

З. на агародна-садовы ўчастак.

2. Заява з указаннем на патрэбу ў чым-н. (у грашах, матэрыялах і пад.).

З. на будаўнічыя матэрыялы.

|| прым. зая́вачны, -ая, -ае.

зні́зіцца, зні́жуся, зні́зішся, зні́зіцца; зак.

1. Спусціцца ніжэй.

Сонца знізілася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць ніжэйшым (па ступені, велічыні, інтэнсіўнасці і пад.).

Цэны знізіліся.

Аўтарытэт знізіўся.

|| незак. зніжа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. зніжэ́нне, -я, н.

Самалёт пайшоў на з. (пачаў зніжацца ў 1 знач.).