Verbum

распераза́цца, -перажу́ся, -пяра́жашся, -пяра́жацца; расперажы́ся; зак.

1. Зняць з сябе тое, чым быў падперазаны (пояс, рэмень і пад.).

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Развязацца, расшпіліцца (пра пояс; разм.).

3. перан. Перастаць стрымліваць сябе; стаць недысцыплінаваным, нахабным.

|| незак. распяра́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

сімвалі́чны, -ая, -ае.

1. гл. сімвал, сімволіка.

2. Які мае скрыты сэнс, які наводзіць на асацыяцыі (у 2 знач.).

Лёс героя с.

С. сэнс назвы рамана.

3. Пра пла́ты, сумы: мізэрна малы.

Аплата за паслугі — чыста сімвалічная.

С. ўзнос.

|| наз. сімвалі́чнасць, -і, ж.

спапялі́цца, -лю́ся, -лі́шся, -лі́цца; -лі́мся, -пеліце́ся, -ля́цца; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Ператварыцца ў попел.

2. перан. Растраціцца ў змаганні з чым-н., у перажываннях за што-н. (пра сілы, энергію і пад.).

|| незак. спапяля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

спахапі́цца, -хаплю́ся, -хо́пішся, -хо́піцца; зак.

1. Раптоўна заўважыць памылку, недагляд, успомніць пра што-н. забытае.

Спахапілася, што не ўсё дапісала ў анкеце.

2. Схамянуцца, падхапіцца.

Спахапілася тады, як сын выйшаў за дзверы.

|| незак. спахапля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца і спахо́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

спо́дні, -яя, -яе.

1. гл. спод.

2. Які размешчаны ўнізе, знаходзіцца з нізу чаго-н., са споду (у 3 знач.).

С. камень у жорнах.

3. Пра бялізну: які надзяваецца пад іншае адзенне або непасрэдна на цела; ніжні.

Сподняя бялізна.

Спаць у споднім (наз.).

спрэ́гчыся¹, спрагу́ся, спражэ́шся, спражэ́цца; спражо́мся, спражаце́ся, спрагу́цца; спро́гся, спрэ́глася; спражы́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Запрэгчы разам (пра коней, валоў і пад.).

2. перан. Аб’яднацца для выканання якой-н. справы (разм.).

|| незак. спрага́цца, -а́ецца; -а́емся, -а́ецеся, -а́юцца (да 2 знач.).

стачы́ць², 1 і 2 ас. не ўжыв., сто́чыць; сто́чаны; зак., што.

1. Грызучы, рыючы, пабіць на дзіркі, пашкодзіць, зрабіць непрыгодным.

Крот стачыў агарод.

2. перан. Падарваць сілы, здароўе (пра хваробу, перажыванні).

Адзінота і сум стачылі чалавека.

|| незак. сто́чваць, -ае.

|| наз. сто́чванне, -я, н.

су́ма, -ы, мн. -ы, сум, ж.

1. Вынік складання дзвюх або некалькіх велічынь.

2. Агульная колькасць чаго-н.

С. ведаў.

3. Пэўная колькасць грошай.

Атрымаць значную суму грошай.

◊

Кругленькая сума (разм.) — пра вялікія грошы.

|| прым. су́мавы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

сумясці́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ме́сціцца; зак.

1. Супасці ўсімі пунктамі пры накладанні (пра лініі, фігуры).

Два трохвугольнікі сумясціліся.

2. Аказацца адначасова, сумесна існуючым у кім-, чым-н.

У характары гэтага чалавека сумясціліся самыя розныя рысы.

|| наз. сумяшчэ́нне, -я, н.

тапы́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Падымацца ўверх, стаяць тарчма (пра валасы, шэрсць і пад.).

2. перан. Быць незадаволеным чым-н.; упарціцца.

|| зак. устапы́рыцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -рыцца (да 1 знач.).