Verbum

прыспе́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.

1. што. Зрабіць больш хуткім.

П. хаду.

2. што. Наблізіць наступленне чаго-н.

П. перамогу над ворагам.

3. каго (што) і каго (што) з чым. Прымусіць рабіць што-н. хутчэй.

П. з заканчэннем работы.

|| незак. прыспяша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыспе́шваць, -аю, -аеш, -ае.

прыткну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. да каго-чаго. Злёгку дакрануцца да каго-, чаго-н.

П. да пляча.

2. Прымасціцца, прысесці дзе-н. (разм.).

П. на краі канапы.

3. перан. Уладкавацца, трапіць на службу, на працу і пад. (разм.).

П. ў канцылярыю.

|| незак. прытыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

прыхі́льнік, -а, мн. -і, -аў, м., каго-чаго і чый.

1. Паслядоўнік якіх-н. поглядаў, якога-н. вучэння.

У гэтага вучонага многа прыхільнікаў.

Кангрэс прыхільнікаў міру.

2. Той, хто выказвае сімпатыі, прыхільнасць да каго-н.; паклоннік.

П. чыйго-н. таленту.

П. душы і сэрца.

|| ж. прыхі́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

разгада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. што. Знайсці правільны адказ на загаданае; адгадаць.

Р. рэбус.

Р. загадку.

2. каго-што. Зразумець сэнс чаго-н. незразумелага, уясніць характар каго-, чаго-н.

Р. чалавека.

Р. намеры праціўніка.

|| незак. разга́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разга́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

разгу́шкаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.

1. Рухаючы з аднаго боку ў другі або зверху ўніз, падштурхоўваючы, прымусіць гушкацца моцна, не спыняючыся.

Р. маятнік.

Р. арэлі.

2. Гушкаючы каго-, што-н., надаць яму сілу інерцыі для кідання, штуршка і пад.

|| незак. разгу́шкваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разгу́шкванне, -я, н.

распіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. што. Напорам знутры прымушаць расшырацца, раздавацца.

2. перан., каго-што. Перапаўняць, захапляць цалкам (пра настроі, думкі, пачуцці і пад.).

Нечаканая радасць распірала Максіма.

3. безас., каго (што). Аб празмерным атлусценні, сытасці (разм.).

|| зак. распе́рці, разапру́, разапрэ́ш, разапрэ́; разапро́м, разапраце́, разапру́ць; распёр, -пе́рла; разапры́; распёрты.

расстраля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.

1. каго (што). Падвергнуць расстрэлу (у 2 знач.).

Р. здрадніка.

2. каго-што. Падвергнуць моцнаму абстрэлу з блізкай адлегласці.

Р. варожы эшалон з боепрыпасамі.

3. што. Зрасходаваць пры стральбе.

Р. усе патроны.

|| незак. расстрэ́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расстрэ́л, -у, м. і расстрэ́льванне, -я, н.

лі́пнуць, -ну, -неш, -не; ліп, лі́пла; -ні; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), да каго-чаго. Прыліпаць, прыставаць.

Гразь ліпне да абутку.

2. перан., да каго-чаго. Назойліва прыставаць (разм.).

Ён ліпне да яе.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і зліпацца.

Вочы ліпнуць.

ня́нька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж.

1. Жанчына, якая даглядае дзяцей у сям’і.

Пайсці ў нянькі.

Дзе нянек многа, там дзіця бязнога (прыказка).

2. перан. Той, хто апякае каго-н., клапоціцца пра каго-н.

|| ласк. ня́ня, -і, мн. -і, нянь, ж. (да 1 знач.).

|| прым. ня́ньчын, -а.

паадса́джваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. Пра многае — апдзяліўшы, пасадзіць на новае месца.

П. буракі.

2. што. Пра многае — замест таго, што прапала, згінула, пасадзіць зноў.

П. бульбу.

3. каго. Пра многіх — прымусіць сесці асобна.

П. вучняў за асобныя парты.

4. каго. Пра многіх — адняць ад маці.

П. цялят.