няхо́дкі, ‑ая, ‑ае.
Які не мае попыту (пра тавар). [Загадчык:] — Талент прадаўца ў тым і заключаецца, каб умела і хутка збыць ходкі і няходкі тавар. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіро́ка, нескл., м.
Сухі гарачы паўднёвы або паўднёва-ўсходні вецер у Міжземнаморскім басейне. Хутка надвор’е пачало псавацца, моцны сухі сірока загнаў нас на карму. Рамановіч.
[Іт. sirocco.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэлеаўтаматы́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да тэлеаўтаматыкі, звязаны з тэлеаўтаматыкай. Хутка ў сталіцы нашай Радзімы будзе ўстаноўлена адзіная сістэма тэлеаўтаматычнага рэгулявання вулічнага руху. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ду́нуць ’хутка кінуцца з месца; моцна ўдарыць’ (БРС). Сюды ж і дуну́ць ’уцячы’ (Бяльк.). Паводле Трубачова (Эт. сл., 5, 157), адносіцца да прасл. *dunǫti са значэннем ’дзьмуць, дзьмухнуць’ (рус. ду́нуть, укр. ду́нути, ст.-чэш. dunúti, серб.-харв. ду́нути, ст.-слав. доунѫти), роднаснага з *duti. Значэнні ’хутка кінуцца, уцячы, моцна ўдарыць’ яўна секундарныя.
Дуну́ць ’уцячы’. Гл. ду́нуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ко́мсаць ’комкаць’ (ТС). Да комкаць] (гл.). Укр. кімса ’кусок’, рус. комсать ’рэзаць, крэмзаць; хутка есці’, комса ’кусок’, польск. komsać ’хутка есці’. Паралелі маюць надзейны паўднёваславянскі адпаведнік: серб.-харв. кдмсати ’прагна есці’. Прасл. komsati (не konvbsati, бо апошні ператварыўся б у *komxati) адпавядае старым інтэнсіўным дзеясловам на ‑sati (гл. SP, 1, 51–52). Параўн. Трубачоў, Эт. сл., 10, 180.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пекану́ць 1 (пікану́ць, пе́кнуць), ’сунуць чым-небудзь запалёным у каго-небудзь’ (Нас.) ’хутка даткнуцца гарачым жалезам; хутка ўджаліць’ (Шат.), сюды ж ’абдаць цяплом’ (Нас.); ’ударыць, грукнуць, ляснуць, сцёбнуць, агрэць, моцна выцяць бізуном’ (Нас., Растарг., ТС, Ян.; карм., Мат. Гом.). Да пе́каць 1 (гл.).
Пекану́ць 2 ’папракнуць’ (Нас.). Да пе́каць ’папракаць’. Відаць, балтызм. Параўн. літ. peĩkti ’ганьбаваць, знеслаўляць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
правярну́ць разм:
◊ мы гэ́тую спра́ву ху́тка праве́рнем wir wérden den Láden schon schméißen, wir wérden das Kind schon scháukeln, wir wérden die Sáche déichsen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ско́ра прысл разм
1. (хутка) schnell, geschwínd, rasch;
2. (у бліжэйшы час) bald; in Kürze;
ско́ра зіма́ bald kommt der Wínter, bald ist Wínter
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Кру́та 1 ’хутка, скора’ (Нар. лекс., Бяльк., ТС). Параўн. круч (гл.).
Кру́та 2 ’кружалы, калаўрот, крутарэлі’ (Шат.). Гл. крутарэлі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мухну́ць ’прапасці’ (зэльв., Сцяшк. Сл.). Відаць, да му́ха (гл.). Параўн. выраз згінуць, як муха, г. зн. ’вельмі хутка прапасці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)