антыфабі́чны
(ад анты- + гр. phobos = страх)
накіраваны супраць страху, трывогі;
а-ыя сродкі — лякарствы, якія прымяняюцца пры стане страху, трывогі, павышанай узбуджанасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
іканакла́зм
(с.-лац. iconoclasmus, ад гр. eikon = выява, вобраз + klasis = зламанне)
рэлігійны рух у сярэднія вякі, накіраваны супраць хрысціянскага культу абразоў; іканаборства.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
контрата́ка
(фр. contreattaque, ад contre = супраць + attaque = нападзенне)
сустрэчная атака, якую арганізоўваюць з мэтай адбіць наступленне праціўніка або самім перайсці ў наступленне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
лаві́раваць
(ням. lavieren)
1) плысці на парусным судне супраць ветру па ломанай лініі; рухацца зігзагамі, каб абмінуць перашкоды;
2) перан. спрытна прыстасоўвацца да абставін, ухіляцца ад прамых дзеянняў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
пратэ́ст
(ням. Protest, ад лац. protestari = публічна заяўляць)
1) рашучае пярэчанне супраць чаго-н. (напр. выказаць п.);
2) заява аб нязгодзе з якім-н. рашэннем (напр. п. пракурора).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
са́нкцыя
(лац. sanctio = строгая пастанова)
1) зацвярджэнне вышэйшым органам якога-н. акта, што надае яму сілу закона;
2) юр. мера супраць парушэння закона, дагавора, абавязацельства (напр. эканамічныя санкцыі).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
wíder
1.
prp (a) су́праць, супро́ць, насу́перак
~ den Strom — супро́ць цячэ́ння
~ Wíllen — насу́перак во́лі
◊ wer nicht mit mir ist, der ist ~ mich — бібл. хто не са мно́ю, той су́праць мяне́
2.
adv
hin und ~ — то туды́, то сюды́; то напе́рад, то наза́д
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ба́лька ’бэлька’ (Юрч., Сцяшк. МГ, Інстр. I, ДАБМ, 883, Бяльк., Шат., Касп., Нас.). Ст.-бел. балька ’тс’ (з XVI ст.; Булыка, Запазыч.). Укр. дыял. ба́лька (у помніках з XVI ст.). Запазычанне з польск. balka ’тс’ (< ням.). Рыхардт, Poln., 32; Рудніцкі, 66 (супраць польскага пасрэдніцтва). Параўн. ба́лка 1, бэ́лька.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Баро́метр. Рус. баро́метр (з XVIII ст., стары націск: бароме́тр), укр. баро́метр (з XVIII ст.; таксама ў форме барометрум). Запазычанне з зах.-еўрап. моў (франц. baromètre, ням. Barometer). Фасмер (1, 128) мяркуе, што, зыходзячы з націску, трэба прымаць пасрэдніцтва польскай мовы (супраць гэтага Шанскі, 1, Б, 46, дзе і аргументы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бля́ты від кузава воза; частка яго’ (Маслен.). Бясспрэчна запазычанне з польск. blat ’дошка і г. д.’ (вельмі многа значэнняў), а гэта з ням. Blatt (таксама шмат значэнняў, Варш. сл., 1, 163). Укр. блят (часткі розных прылад). Польскае пасрэдніцтва прымае Шалудзька, Нім., 22, супраць чаго Рудніцкі, 153 (прама з ням.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)