рамо́нтны 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да рамонту 1, прызначаны для рамонту 1. Рамонтныя работы. Рамонтны завод. □ З Вербава .. [Чарняхоўскі] падаўся на чыгунку і стаў працаваць рамонтным рабочым. Мележ.
рамо́нтны 2, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да рамонту 2. Рамонтны маладняк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распляска́ны 1, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад распляскаць 1.
распляска́ны 2, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад распляскаць 2.
2. у знач. прым. Які распляскаўся 2, стаў плоскім; пляскаты. Міхаленя нахіліўся і падняў з-пад ног расплясканую галоўку.. снарада. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спусце́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які стаў пустым; апусцелы. У раскулачаны спусцелы дом Прыйшоў Андрэй да кінутай дзяўчыны. З. Астапенка. Чахнуць спусцелым гнёздам Пахмурай парой асенняй. Грачанікаў. // перан. Які страціў маральныя сілы, адчувае душэўную пустату. Доўга ляжала [Ганна] без слёз, ціхая, стомленая, спусцелая. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
счарне́лы, ‑ая, ‑ае.
Які стаў чорным, пачарнелы. На счарнелай ад часу жэрдцы вісела на такім жа счарнелыя драўляным круку калыска. Пестрак. На дарогах вайны бачыла я счарнелых, бяздомных дзяцей. Агняцвет. Кідаецца ў вочы старая счарнелая крапіва ля рэчкі ў голым альшэўніку. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэрапі́я, ‑і, ж.
1. Раздзел медыцыны, які вывучае метады распазнавання і лячэння ўнутраных хвароб.
2. Лячэнне ўнутраных хвароб лякарствамі, сывараткамі, электрычнасцю і іншымі нехірургічнымі метадамі. Уладзімір Андрэевіч стаў з поспехам рабіць па месцы ўсе складаныя аперацыі, ужываць тканевую тэрапію і іншыя новаўвядзенні. «Беларусь».
[Грэч. therapeia — лячэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ab equis ad asinos
3 коней у аслы.
Из коней в ослы.
бел. Быў конь, ды з’ездзіўся. Быў ляснічым, а стаў нічым.
рус. Из кобыл да в клячи. Из попов да в дьяконы. Из хомута да в шлейку. Из саней, да в дровни. Был я когда-то Пахомычем, а ныне и Иванычем не зовут. Из куля да в рогожку. Был конь, да изъездился. Был город, осталось городище. Был дуб, а стал сруб; время прибудет, и того не будет.
фр. Aujourd’hui chevalier demain vacher (Сегодня ‒ рыцарь/всадник, завтра ‒ скотник).
англ. From horses to asses (Из коней в ослы).
нем. Vom Pferde auf den Esel herunterkommen (Спуститься c лошади на осла).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
dąb, dębu
м. дуб;
chłop jak dąb — хлопец, як дуб;
włosy stanęły dęba (dębem) — валасы сталі дыбам;
koń stanął dęba — конь стаў дыба;
dać dęba разм. даць драла
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
АРША́НСКІ КЛЯ́ШТАР ДАМІНІКА́НЦАЎ.
Існаваў у 1653—1832 у Оршы. Заснаваў кн. Геранім Друцкі-Сакалінскі і аддаў кляштару фальварак Воскава. У 1816—19 пабудаваны касцёл св. Іосіфа. Пры кляштары быў шпіталь на 10 хворых. Пасля закрыцця кляштара касцёл стаў парафіяльным, пасля Вял. Айч. вайны ў ім размяшчаўся Дом культуры, з 1990 дзейнічае.
А.А.Ярашэвіч.
т. 1, с. 540
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АФРЫКА́НСКІ НАЦЫЯНА́ЛЬНЫ КАНГРЭ́С
(African National Congress; АНК),
палітычная арг-цыя афрыканскага насельніцтва Паўд.-Афр. Рэспублікі. Засн. ў 1912 з мэтай ліквідацыі рэжыму апартэіду і ўсіх праяў расізму, дэмакр. перабудовы грамадства. У 1961—90 на нелегальным становішчы. У крас. 1994 АНК перамог на парламенцкіх выбарах, а яго лідэр (з 1991) Н.Мандэла стаў прэзідэнтам ПАР.
т. 2, с. 142
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЛЯКСА́НДР I ГЕО́РГІЕВІЧ
(? — 1511),
цар Кахетыі [1492—1511]. У пошуках саюзнікаў у барацьбе супраць пагрозы тур. і іран. набегаў на Кахетыю аднавіў сувязі груз. зямель з Рус. дзяржавай. На пач. 16 ст. стаў васалам іран. шаха Ісмаіла I. Забіты ўласным сынам Гіоргі ў выніку інтрыг, звязаных з барацьбой за Грузію паміж Турцыяй і Іранам.
т. 1, с. 293
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)