марко́тны

1. печа́льный, гру́стный; уны́лый;

ён глядзі́ць на ўсіх ~нымі вачы́ма — он смо́трит на всех печа́льными (гру́стными) глаза́ми;

старо́га му́чылі ~ныя ду́мкі — старика́ му́чили печа́льные (уны́лые) мы́сли;

над ле́сам стаі́ць м. шум — над ле́сом стои́т печа́льный шум;

2. фольк. кручи́нный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

упа́рты

1. прил. упо́рный, насто́йчивый;

у. хара́ктар — упо́рный (насто́йчивый) хара́ктер;

~тая пра́ца над сабо́й — упо́рная (насто́йчивая) рабо́та над собо́й;

2. прил. упря́мый, стропти́вый;

у. чалаве́к — упря́мый (стропти́вый) челове́к;

3. в знач. сущ. упря́мец, стропти́вец;

◊ фа́кты — ~тая рэч — фа́кты — упря́мая вещь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

панава́ць

1. (мець уладу) hérrschen vi (над кім-н чым-н über A);

2. (узвышацца над чым-н) dominíeren vi, vt, überrágen vt; vórherrschen vi; vórwiegen* vi, die Óberhand háben (пераважаць);

3. разм (жыць у раскошы) ein müßiges Lében führen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

паце́ць

1. schwítzen vi;

у мяне́ паце́юць ру́кі ich schwítze an den Händen;

2. перан разм (працаваць над чым-н) über etw. (D) schwítzen; sich mit etw. ábplagen (над чым-н mit D);

3. (пра шкло) ánlaufen* vi (s), schwítzen vi

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Нашла́па ’бервяно ў зрубе, якое накладваецца паверх на асаду акон, дзвярэй’ (ТС), ’бервяно, якое кладзецца над войнамі і дзвярыма; бервяно, якое ляжыць на бэльках і служыць асновай пад кроквы; аполак, які закрывае прамежак паміж дошкамі ў столі; верхні вушак у дзвярах’ (палес., Нар. сл.), нашла́п ’тс’ (там жа), нашла́піць ’накрыць зверху’ (ТС), укр. палес. нашлопа ’бервяно, якое кладзецца над вокнамі і дзвярыма’. Да шла́паць, шла́пнуць ’наступіць наверх; прыціснуць, накласці зверху’, параўн. ашла́п, ашла́піць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бюве́т

(фр. buvette = прылавак)

збудаванне над мінеральнай крыніцай, адкуль непасрэдна бяруць ваду для шцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

вібраско́п

(ад вібра- + -скоп)

прыбор для назірання над механічнымі ваганнямі частак машын і канструкцый.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дамінава́ць, даміні́раваць

(лац. dominari)

1) пераважаць, панаваць, быць асноўным;

2) узвышацца над навакольнай мясцовасцю.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

капёр

(рус. копёр, ад ням. Käpfer = галава бруса)

збудаванне над шахтай для ўстаноўкі пад’ёмніка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Ву́залавак ’драўляны брусок над пярэдняй воссю ў возе’ (свісл., Шатал.), ву́залаўка ’тс’ (Жд., 2). Да вузгалавак ’тс’ са спрашчэннем спалучэння зычных, звязаным з дээтымалагізацыяй слова, гл. вузгалаўе.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)