Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Мане́та ’металічны грашовы знак, металічныя грошы’ (ТСБМ), ст.-бел.манета, монета, манита, монита, монэта ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 86). Запазычаны са ст.-польск.moneta, якое з лац.monēta ’прадказальніца’ < monēre ’прадказваць, прадракаць’. Monēta — эпітэт багіні Юноны, якая папярэдзіла рымлян пра землетрасенне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
І́ста ’асноўны капітал’ (Гарэц.), ’сутнасць’ (Гарэц., Др.-Падб.). Рус.дыял. і уст.и́сто, и́стое ’наяўныя грошы, капітал’, укр.дыял.і́сте, і́ста ’капітал, асноўны капітал’. Ст.-рус.исто ’капітал, сума займа’, истое ’сума займа’ ў «Рускай праўдзе». Ад *jьstъ (гл. існы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бо́ны1, ‑аў; адз. бона, ‑ы, ж.
1. Крэдытныя дакументы, якія даюць уладальніку права на атрыманне паказанай у іх сумы ў вызначаны тэрмін ад пэўнай асобы або ўстановы.
2. Часовыя папяровыя грошы, якія выпускаюцца звычайна мясцовымі ўладамі.
3. Папяровыя грошы, якія больш не ўжываюцца, а выкарыстоўваюцца для калекцыі..
[Фр. bon — талон, чэк (на плацеж).]
бо́ны2, ‑аў; адз. бон, ‑а, м.
1. Плывучая загарода, якая выкарыстоўваецца пры лесасплаве, а таксама плывучыя загароды, якія перашкаджаюць варожым караблям праходзіць з мора ў гавань.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закла́д, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Гарантаванне звароту пазыкі шляхам перадачы крэдытору якой‑н. каштоўнай рэчы, маёмасці. Узяць грошы пад заклад. □ Стары, які загадваў усім на лодачнай станцыі, сказаў, што лодкі выдаюцца толькі дарослым і ў заклад за іх трэба пакідаць які-небудзь дакумент.Бяганская.
2. Рэч, пакінутая таму, хто даў пазыку. Выкупіць заклад. Вярнуць заклад.
3. Рэч, грошы, на якія паспрачаліся. Выйграць заклад.
•••
Біцца аб заклад — тое, што і ісці ў заклад (гл. ісці).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́ма, прысл.
1. Дзіка, роспачна (крычаць, галасіць, раўці і пад.). — Давай грошы! Аддай мае грошы! — нема крычаў Яўхім.Колас.[Дзядзька Вінцук:] — Хворыя паўскоквалі з ложкаў і нема крычалі.Машара.Пакараў даў газ, прытрымаў тармазы, і рухавік нема завыў, а потым з неймавернай сілай ірванулася пад самалёт роўным шэрым палатном узлётная паласа.Алешка.
2. Моўчкі, без слоў. Людзі стаялі і нема дзівіліся на цяжкую салдацкую працу.Лынькоў.[Цётка Марыля] не галасіла, як старая маці, а енчыла нема, без слоў.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
высі́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1.Незак.да высіліцца.
2.перан. Намагацца. Таго месца, дзе схаваў грошы, не было. Не было, як ні высільваўся, як ні намагаўся Базыль яго ўбачыць.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вараці́ла, ‑ы, м.
Разм. Чалавек, які варочае вялікімі справамі; дзялок. Фінансавыя варацілы. □ Пасля вяселля.. [Хурс] пускаў ужо ў абарот у разоў тры большыя грошы і выразна ўжо вырас у вялікага варацілу.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здра́дніцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да здрадніка; уласцівы здрадніку. Здрадніцкія паводзіны. □ У Аўгінні ніякіх сумненняў цяпер не заставалася: Саўку нанялі, купілі за грошы і ставілі на цёмную здрадніцкую справу.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)