Тамга́ ’кляймо, метка, пячаць, пячатка’, ’гандлёвая пошліна’ (ТСБМ), ст.-бел. тамга, томга ’гандлёвае мыта’ (Ст.-бел. лексікон). З рускай мовы, параўн. стараж.-рус. тамга/*тамъга ’кляймо; пячатка; від падатку, уведзенага на заваяванай тэрыторыі Старажытнай Русі татара-манголамі’, пазней, у Маскоўскім княстве, — ’гандлёвая пошліна’. Ст.-цюрк. tamɣa ’пячатка, адбітак’, сучасныя манг. тамга́ ’пячатка; штэмпель; штамп’, ’кляймо, таўро’, ’туз (у картах)’, каз.-тат. тамга́ ’метка; таўро, кляймо; пячатка’, тур. damga ’кляймо, штэмпель; пломба; проба (на каштоўных вырабах)’ і інш. (Чарных, 2, 227; Фасмер, 4, 18; Анікін, 531).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ма́трыца

(ням. Matrize, ад лац. matrix, -icis = маці)

1) форма (штамп​1) для адліўкі друкарскіх літар, стэрэатыпаў, для штампоўкі розных вырабаў;

2) табліца матэматычных велічынь, размешчаных у выглядзе прамавугольнай схемы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Wérkzeug

n -(e)s, -e прыла́да, інструме́нт; штамп

ein wíllenloses ~ in j-s Händen sein — быць бязво́льнай прыла́дай у чыі́х-н. рука́х

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

БЕШАНКО́ВІЦКАЯ КЕРА́МІКА , традыцыйныя ганчарныя вырабы рамеснікаў з г.п. Бешанковічы Віцебскай вобл. Вядомая са стараж. часоў. У 1930-я г. працавала каля 30 майстроў«паліўнікаў», якія выраблялі паліваны посуд (гаршкі, гарлачы, збаны, слоі, міскі, глякі, цукарніцы і інш.). Бешанковіцкая кераміка вылучалася простымі геам. формамі, светла-чырвоным колерам, амаль поўнай адсутнасцю дэкору (зрэдку ўжываўся геам. штамп), разнастайнымі памерамі, у залежнасці ад якіх вырабы мелі розныя назвы: 10-літровы гаршчок называўся «штука», 5-літровы — «пугар», 2,5-літровы — «пяцярык», літровы — «семярык» і г.д. 100 «штук» складалі камплект. Была пашырана вытв-сць цацак. У 1934 створана арцель, пазней — прамкамбінат (існаваў да 1945). У 1950—70-я г. промыслам займаліся асобныя майстры, сярод якіх А.С.Бельскі, Т.Дз.Балтовіч.

У.В.Угрыновіч.

т. 3, с. 134

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

шабло́н

(ням. Schablone = узор)

1) профіль, контур, абрыс, які з’яўляецца ўзорам для іншых вырабаў;

2) інструмент для праверкі правільнасці формы і памеру гатовых вырабаў;

3) чарцёж архітэктурнай дэталі ў натуральную велічыню;

4) перан. збіты ўзор, які слепа пераймаюць; штамп.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прые́сціся, прыесца; прыядуцца; зак.

Разм. Надакучыць ад частага ўжывання, аднастайнасці (пра ежу). Праўда, потым яда трохі прыелася, што ўсё адно і адно з дня ў дзень. Гарэцкі. — Доктар казаў, каб без снедання не пускалі. — Не хачу. Прыеўся мне ваш кісель ды чай. Чарнышэвіч. // перан. Страціць цікавасць, прываблівасць для каго‑н. Горад мне ўжо так прыеўся, што я нават пазнаваў у твар многіх гараджан. Карпюк. — Там жа [у канцэрце] няма ні рэдактарскай, ні рэжысёрскай выдумкі. Штамп. Самы прымітыўны, які ўжо даўно прыеўся і нам і тэлегледачам. Гаўрылкін. З лініямі не спяшаўся — лічыў нескладанай работай, якая ў момант прыесца. Барадулін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узор, прыклад, мерка, лад, манер, мадэль, форма, норма, стандарт, тып; капыл, фасон, шаблон, штамп, трафарэт, схема, аршын, метр (перан.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

шабло́н, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Прылада ў выглядзе лекала, патрона і інш., па якой штампуюцца аднолькавыя па форме, памеру і пад. вырабы. Выразаць шаблон. □ Выконваючы першую самастойную работу, .. [Міхал Гуд] раптам прапанаваў зрабіць металічны шаблон для раздзелкі карнізаў унутраных вуглоў будынкаў. Харкевіч. // Прыстасаванне, інструмент для праверкі правільнасці формы і памеру гатовых вырабаў. Разьбовы шаблон. Радыусныя шаблоны. □ Напарніца Ніны Валянціна Пархоц бярэ цэлулоідны празрысты шаблон і накладае на экран. «Маладосць».

2. ‑у; перан. Неадабр. Агульнавядомы, збіты ўзор, які слепа пераймаюць; штамп. [Захараў:] — Нас, членаў бюро, непакоіць, што ў вас пачаў выпрацоўвацца трафарэт, шаблон у рабоце. Сіўцоў. Можна было б пахваліць аўтара [А. Вярцінскага] і за разнастайнасць саміх тыпаў верша, якімі ён карыстаецца: тут і класічная рыфмаваная сілаба-тоніка, і белы верш, і верлібр. У гэтым таксама відаць імкненне быць арыгінальным, пазбягаць аднапланавасці і паэтычных шаблонаў. Бугаёў.

3. ‑а. Спец. Чарцёж архітэктурнай дэталі ў натуральную велічыню.

[Ням. Schablone.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

set​2 [set] adj.

1. нерухо́мы, засты́лы;

a set stare нерухо́мы по́гляд;

with a set face з каме́нным тва́рам

2. пастая́нны, цвёрда вы́значаны; нязме́нны;

set wages цвёрды акла́д;

a set pattern штамп;

a set phrase клішэ́

3. насто́йлівы, упа́рты;

a man of set opinions чалаве́к цвёрдых по́глядаў;

We’ve come here for a set purpose. Мы прыйшлі сюды з цвёрдым намерам.

♦

be set on doing smth. мець наме́р рабі́ць што-н.;

be (dead) set against smth. быць су́праць чаго́-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

die

I [daɪ]

v.i.

1) паміра́ць, кана́ць

2) канча́цца, набліжа́цца да канца́, перастава́ць працава́ць

The engine died — Рухаві́к пераста́ў працава́ць

3) informal мо́цна хаце́ць, пра́гнуць

I am dying to see him — Я пра́гну яго́ ба́чыць

4) заціха́ць (пра ве́цер), сьціха́ць; заміра́ць

•

- die down

- die away

- die off

II [daɪ]

n., pl. dies

штамп -у m., ма́трыца f.

III [daɪ]

n., pl. dice

гл. dice

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)