Скалецыды (чэрві) 11/262

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

паперапаўза́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак., што, цераз што і без дап.

Перапаўзці — пра ўсіх, многіх. Чэрві паперапаўзалі з дрэў на сцяну. Хлопцы па-пластунску паперапаўзалі цераз дарогі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чарвя́к, -а́, мн. -і́, -о́ў і чэ́рві, чарве́й, м.

1. Беспазваночны жывёльны арганізм з доўгім мяккім целам, без канечнасцей і ярка выражанай галавы.

2. перан. Пра нікчэмнага, агіднага чалавека (пагард.).

3. перан., чаго. Пра пачуццё або стан, які працяглы час турбуе, назаляе.

Яго мучыў ч. нуды.

4. Від шрубы для перадачы вярчэння ў некаторых механізмах (спец.).

○ Дажджавы чарвяк — чырвоны земляны чарвяк.

Раснічныя чэрві — клас плоскіх чарвей з целам, пакрытым раснічкамі.

Шаўкавічны чарвяк — вусень тутавага шаўкапрада.

◊

Замарыць чарвяка (разм.) — злёгку перакусіць, прагнаць голад.

|| памянш. чарвячо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. (у 1—3 знач.).

|| прым. чарвяко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.) і чарвя́чны, -ая, -ае (да 4 знач.; спец.).

Чарвячная перадача.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

parasitic(al)

[,pærəˈsɪtɪkəl]

adj.

1) паразы́тны (пра расьлі́ны, чэ́рві)

2) паразыты́чны

3) паразыта́рны (пра захво́рваньні)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

БІЯГЕЛЬМІ́НТЫ

[ад бія... + грэч. helmins (helminthos) чэрві],

група паразітычных чарвей, цыкл развіцця якіх праходзіць са зменай гаспадароў. Лічынка развіваецца ў арганізме прамежкавага гаспадара, а дарослая асобіна — у т.зв. дэфінітыўным (канчатковым) гаспадары. Прамежкавымі гаспадарамі бываюць беспазваночныя (малюскі, ракападобныя, рыбы і інш.) і пазваночныя жывёлы (млекакормячыя, земнаводныя, рыбы і інш.); колькасць іх ад 1 да 3. Да біягельмінтаў адносяцца ўсе смактуны (трэматоды), стужачныя чэрві (цэстоды), скрэбні (акантацэфалы), многія круглыя чэрві (нематоды). Узбуджальнікі гельмінтозаў чалавека і жывёл. Гл. таксама Геагельмінты.

т. 3, с. 168

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Геагельмінты (чэрві) 3/393, 418

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Дыгенетычныя смактуны, гл. Плоскія чэрві

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ресни́чный

1. ве́йкавы;

2. биол. расні́чны;

ресни́чные че́рви расні́чныя чэ́рві;

ресни́чное те́ло анат. расні́чнае цела.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГРУНТАЕ́ДЫ,

беспазваночныя жывёлы (чэрві, малюскі, планктонныя ракападобныя і інш.), якія жывяцца арган. дэтрытам. Гл. ў арт. Дэтрытафагі.

т. 5, с. 465

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

чарвя́к, -ка́ м.

1. мн. чэ́рві, род. чарве́й и чарвякі́, -ко́ў в разн. знач. червь, червя́к;

2. мн. чарвякі́, -ко́ў тех. червя́к;

○ дажджавы́ ч. — зоол. дождево́й червь;

шаўко́ўнічны ч. — шелкови́чный червь;

расні́чныя чэ́рві — ресни́чные че́рви;

◊ кармі́ць чарве́й — корми́ть черве́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)