слупяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

Разм. Траціць здольнасць рухацца; заміраць, нямець ад моцнага ўзрушэння, хвалявання і пад. Усе адразу слупянеюць — у руках хлопчыка чалавечы чэрап. Асіпенка. — Рукі ўгору! — камандуе Сяргей і, выхапіўшы з кішэні новенькі наган, цэліцца ў акно. Хлопцы слупянеюць. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

краніяме́трыя

(ад гр. kranion = чэрап + -метрыя)

вымярэнне чэрапа; праводзіцца ў антрапалогіі, асабліва ў краніялогіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пралама́ць, ‑ламлю, ‑ломіш, ‑ломіць; зак., што.

1. Зрабіць дзірку, пралом; прабіць. [Гіль:] — Масток разбураны. Бачыце, цяжкая машына ішла, праламала. Гамолка. Як мне хацелася схапіць.. [камень] і праламаць ім паганы той чэрап!.. Ракітны.

2. Спец. Адхіліць, змяніць кірунак (радыёхваль, светлавых, гукавых і інш. хваль) пры пераходзе з аднаго асяроддзя ў другое.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

краніяло́гія

(ад гр. kranion = чэрап + -логія)

раздзел антрапалогіі і заалогіі, які вывучае чарапы людзей і жывёл.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

краніягра́фія

(ад гр. kranion = чэрап + -графія)

анат. атрыманне контураў, малюнкаў чалавечага чэрапа ў цэлым і яго частак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

каро́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж.

1. Невялікая скрынка (з кардону, дрэва, пластмасы і пад.), а таксама такая ж скрынка з якім-н. таварам, наборам якіх-н. прадметаў.

К. пячэння.

2. Каркас будынка.

К. дзевяціпавярховага дома.

Каробка хуткасцей — у розных машын: механізм для змены хуткасці і напрамку руху.

Чарапная каробка — тое, што і чэрап (у 1 знач.).

|| памянш. каро́бачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. каро́бачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

платыбаза́льны

(ад гр. platys = плоскі + basis = аснова)

з шырокай асновай, напр. чэрап у кругларотых, многіх рыб, земнаводных, змей і млекакормячых.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

кальва́рыя

(ад лац. calva = чэрап)

святое месца ў католікаў Польшчы, Беларусі і Літвы, куды сцякаліся набожныя, хворыя, калекі, старцы на пакаянне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

скафакефа́лія

(ад гр. skaphe = лодка + kephale = галава)

анамальная форма галавы — доўгі вузкі чэрап з выступаючым ілбом і патыліцай, падобны на лодку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

scalp1 [skælp] n.

1. ску́ра чэ́рапа;

a hairless scalp лы́сы чэ́рап

2. скальп

be after smb.’s scalp быць агрэсі́ўна настро́еным да каго́-н.;

have smb.’s scalp перамагчы́ каго́-н. (у спрэчцы); адпо́мсціць каму́-н. (за крыўду)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)