Стыдзь ‘моцны марозны холад; сцюжа’ (Нік. Очерки, Касп.). Аддзеяслоўны назоўнік ад *stydnǫti, гл. стыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крыя-

(гр. kryos = холад, мароз, лёд)

першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на сувязь з лёдам, нізкімі тэмпературамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

benumb

[bɪˈnʌm]

v.t.

1) рабі́ць неадчува́льным, адубяня́ць (пра хо́лад)

2) атупля́ць, параліжава́ць (энэ́ргію, ду́мкі, дзе́яньне)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

coldness

[ˈkoʊldnəs]

n.

1) хо́лад -у m.

2) хало́днасьць, сьцюдзёнасьць f.; няве́тласьць f.; абыя́кавасьць f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

падці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. што. Мацней увязаць або закруціць.

П. воз з сенам.

П. гайкі.

2. што. Сагнуўшы, сціснуўшы, падцягнуць пад сябе.

П. пад сябе ногі.

П. губы.

3. перан. Крыху павялічыцца (пра мароз, холад; разм.).

Была адліга, а потым падціснуў мароз.

|| незак. падціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

адле́гчы, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ля́жа, -ля́гуць; -лёг, -ле́гла, -лягло́; зак.

1. Знікнуць, перастаць адчувацца (пра трывогу, боль і пад.), супакоіцца.

Боль ад сэрца адлёг.

Сэрца не камень, адляжа (прыказка). На душы адлягло (безас.).

2. Спасці, паменшаць (пра холад, мароз).

Мароз адлёг.

Пад раніцу адлегла (безас.).

|| незак. адляга́ць, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

тнуць, тну, тнеш, тне; тнём, тняце; незак., каго-што.

1. Незак. да цяць.

2. перан. Абл. Пранізваць, прабіраць (пра холад, вецер, боль і пад.). Тата з імі пайшоў — І дагэтуль няма, А тут холад тне кроў. Купала. «Ой, матуля, ой, кахана, Не забыцца думкам, не! Ці то позна, ці то рана Люты смутак душу тне». Жылка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разрумя́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.

Выклікаць румянец на твары ў каго‑н.; зрабіць вельмі румяным. Здаровы холад зімы авеяў і разрумяніў .. [паненцы] шчокі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крыёметр

(ад гр. kryos = холад, мароз, лёд + -метр)

прыбор для вымярэння тэмпературы зацвярдзення чыстага растваральніку і растварэння ў ім даследуемага рэчыва.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Скве́рыць ‘пячы (пра холад, мароз)’ (Адм.). Да гукапераймальнага *skvьr‑, гл. сквярціся ‘трашчаць, сычаць’, параўн. траскучы , трашчаць (пра мароз), гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)