падтулі́ць, ‑тулю, ‑туліш, ‑туліць; зак., што.
Падагнуць, падкурчыць пад сябе або прыціснуць да сябе (ногі, калені і пад.). Сабака заенчыў, падтуліў хвост і кінуўся наўцёкі. Чорны. Убачыўшы мяне, конь нахмыліўся, падтуліў вушы. Дамашэвіч.
•••
Падтуліць хвост — спалохаўшыся вынікаў сваіх паводзін, учынкаў і пад., стаць больш асцярожным.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саба́каў, ‑ава.
Разм. Які належыць сабаку. Сабакаў хвост. □ Але хто гэта будзе лічыцца з сабакавымі жаданнямі? Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэ́піца ’хваставая частка пазваночніка ў жывёлін’ (ТСБМ). Укр. рі́пица ’тс’, рус. реп́ица ’тс’, польск. rząp ’хвасцец’, в.-луж. rjap ’хрыбет’, славен. rep ’хвост’, серб. і харв. ре̑п ’тс’. Прасл. *rępъ/*rępь азначала, напэўна, кароткі хвост, абрубак хваста, сам хвост як працяг хрыбта. Магчыма, роднаснае прасл. *rǫbiti ’рубіць’ і ням. Rumpf ’тулава’ (Трубачоў, Этимология–1964, 8).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Паджу́ліць ’падагнуць (хвост)’ (Касп.). Гл. жуляць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ахво́сце 1 (БРС), рус. охвостье, ухвостье. Ад хвост ’тое, што застаецца ззаду’ (пры веянні), параўн. славен. hvost ’тс’, балг. опашка ’хвост’ і ’збожжа, што падае пры веянні адразу за лепшым’, гл. Лекс. Палесся, 58 і наст.
Ахво́сце 2 ’месца за ўзгоркам і паваротам ракі’ (рэч., Яшкін). Параўн. рус. ухвостье доўгае, вузкае заканчэнне вострава, задні канец прадмета, выток ракі’, паводле Фасмера, 4, 178, ад хвост (вострава).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аку́лавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да акулы. Акулавы хвост.
2. у знач. наз. аку́лавыя, ‑ых. Падклас драпежных рыб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лірахво́сты, ‑ая, ‑ае.
Які мае хвост, падобны на ліру 1 (у 1 знач.). На бярозу ўзляцеў чорны лірахвосты цецярук. Ігнаценка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Абганя́цца ’адмахвацца ад насякомых’, параўн. агон ’хвост’ да гнаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
tail1 [teɪl] n.
1. хвост
2. ніз; за́дняя ча́стка, за́днік (самалёта, каметы і да т.п.)
3. infml шпік, шпег
♦
heads or tails? аро́л ці рэ́шка?;
have one’s tail between one’s legs infml падку́рчваць хвост, бая́цца;
be on smb.’s tail ісці́ сле́дам;
turn tail кі́нуцца наўцёкі; даць драпака́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
bobtail
[ˈbɑ:bteɪl]
1.
n.
1) каро́ткі хвост або́ ко́ратка падрэ́заны хвост
2) конь або́ саба́ка з абрэ́заным хвасто́м
2.
adj.
1) курта́ты, з каро́ткім хвасто́м
2) Figur. няпо́ўны, скаро́чаны
3.
v.t.
1) ко́ратка абраза́ць хвост
2) Figur. скарача́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)