Іма́ць ’браць, прымаць’, ’мець’ (Байк. і Некр.), ’браць, хапаць’, ’біць’, ’мець’ (Нас.), ’браць, мець, перахапіць’ (Др.-Падб.), ’браць, мець, разумець’ (Гарэц.), імя́ць ’браць’ (Касп.), іма́цца ’брацца’, ’разумець’ (Нас.). Рус. дыял. има́ть ’браць’, ’лавіць, хапаць’, ’уладаць, мець’, ’мець намер, жаданне рабіць што-н.; хацець’; укр. іма́ти ’браць, узяць, злавіць, хапаць, схапіць’ (Грынч.), польск. уст. imać ’браць, хапаць’, в.-луж. jimać ’чапаць, хапаць’, н.-луж. jimaś ’браць, хапаць’, палаб. jaimăt ’хапаць, лавіць’, чэш. jímati ’браць, хапаць’, славац. jímať ’мець’, серб.-харв. ѝмати ’тс’, балг. и́мам ’тс’, макед. има ’тс’. Ст.-слав. имати ’хапаць, схопліваць, лавіць, збіраць’, ст.-рус. имати ’браць, збіраць, здабываць, захопліваць’, ст.-бел. имати ’мець; браць; лічыць, прымаць’ (Скарына). Ступень чаргавання да мець (гл.). Прасл. ітэратыў *jьmati (sę) утвораны ад *ęti, *jьmǫ (параўн. няць, узяць), якое ўзыходзіць да і.-е. *em‑; параўн. літ. imù, im̃ti, лат. jęmu, jem̃t, ст.-прус. īmt, лац. emō, emere з тоеснай семантыкай; гл. Бернекер, 1, 425; Фасмер, 2, 128; Слаўскі, 1, 450–451; Трубачоў, Эт. сл., 6, 71; 8, 224–225; Тапароў, 3, 47–49. У апазіцыі *ęt‑ — *jьmati бачаць адбітак семантычнага супрацьпастаўлення стану (’мець, уладаць’) і актыўнага дзеяння (’браць, захопліваць’); гл. Шанскі, 2, I, 54; Скок, 1, 716 і Безлай, 1, 210, дзе семантычныя паралелі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зя́ўкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Тое, што і зя́ваць. Жыжка, як шчупак, выкінуты на бераг, пачаў зяўкаць сваім роцікам, і хапаць паветра, але словы не ішлі. У зале пачуўся лёгкі смех. Ермаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

grápschen, grábschen

vt разм. пра́гна хапа́ць, ца́паць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Прыха́пчлівы (прыха́пчлывый) ’зладзеяваты’ (Сіг.). Да прыхапі́ць < хапі́ць, хапа́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

довле́ть​I несов. (кому, чему) уст. хапа́ць, быць даво́лі, быць до́сыць; (удовлетворять кого) задавальня́ць, здавальня́ць (каго).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

хвата́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Разм. Тое, што і хапаць (у 1–4 знач.). Устаў ледзь свет, хватаю вуду, Бягу на бераг Тартака. Смагаровіч. Больш сотні здаровых галасоў.. гучна хваталі вясёлы прыпеў. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

claw​2 [klɔ:] v.

1. дра́паць, драць, раздзіра́ць, (і)рва́ць

2. схапі́ць, схваці́ць (кіпцюрамі, лапамі)

3. пра́гна хапа́ць (рукой); заграба́ць (грошы)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

◎ *Падха́пваць, подхапваць ’прасяваць зерне праз рашато’ (Выг. дыс., ТС). Гл. хапаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бракава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; незак., каго-што.

1. Прызнаваць што-н. недабраякасным, заганным.

Б. тавар.

2. безас. Быць у недастатковай колькасці; не хапаць.

Бракуе ведаў.

|| зак. забракава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны (да 1 знач.).

|| наз. бракава́нне, -я, н. (да 1 знач.) і брако́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 знач.).

|| прым. брако́вачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

hawk​2 [hɔ:k] v. палява́ць з я́страбам або́ со́калам; хапа́ць здабы́чу на ляту́, лаві́ць насяко́мых (пра птушак); налята́ць, напада́ць (на каго-н.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)