пячыся дзеяслоў | незакончанае трыванне

  1. Гатавацца сухім награваннем, на адкрытым агні, у духу або на патэльні.

    • Бульба пячэцца ў прыску.
    • Пячэцца яечня на патэльні.
  2. Знаходзіцца на моцным сонцы, у гарачым месцы (размоўнае).

    • П. каля печы.
  3. Мець здольнасць, уласцівасць абпальваць, жыгацца.

    • Крапіва пячэцца.

|| закончанае трыванне: спячыся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

безразва́жнасць ж

1. (уласцівасць) Únvernunft f -, Únbesonnenheit f -, -en; Únverstand m -(e)s;

2. (учынак) únvernünftige [únbesonnene, únbedachte] Hándlung

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Сло́дычуласцівасць салодкага; салодкі смак’ (ТСБМ, Нас.), ‘задавальненне, асалода’ (Сержп.). Запазычанне з польск. słodycz ‘тс’, аб чым сведчыць наяўнасць ‑ło‑, гл. Карскі 2-3, 39; Цвяткоў, Запіскі, 2, 1, 60. Параўн. саладосць, салодкі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ры́са ’лінія, вузкая паласа’, уласцівасць, адметная якасць’, ’аблічча твару’ (ТСБМ; Гарэц.), ры́ска ’рыска’ (Бяльк.), ’паз’ (свісл., Шат.). Праз польск. rys ’рыса’, ’замалёўка’, ’лінія’, rysa ’драпіна’, ’шчыліна’ з ням. Riss ’трэшчына’, ’шчыліна’, ’драпіна’, ’дзюра’ (Брукнер, 472).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Éigenschaft

f -, -en я́касць, уласці́васць

in der ~ als… — у я́касці каго́-н., чаго́-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Мя́ккасць, тураў. мʼякосцьуласцівасць мяккага’, ’мякаць’, ’вялікая мяккасць’ (ТСБМ, ТС). Укр. мʼякість, рус. мягкость, польск. miękkość, н.-луж. měkosć, в.-луж. mjechkość, чэш. měkkost, славац. mäkkosť, ст.-славен. mehkust, серб.-харв. ме̏кост, балг. мѐкост. Прасл. mękostь. Да мя́ккі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мацу́накуласцівасць моцнага, моц, трываласць’, ’фізічная сіла’, ’тое, чым можна падсілкавацца, пад’есці’ (ТСБМ, Шат., Сл. ПЗБ), ’жалезны прэнт, які злучае ручкі плуга’ (беласт., Смул.). З польск. mocunek ’тс’, якое з moc > моц (гл.) (Шатэрнік, 157; Арашонкава, Бел.-польск. ізал., 10).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

І́снасць ’сутнасць’ (ТСБМ, Бяльк.), ’праўда’ (Інстр. III), істасьць ’сутнасць’ (Касп.), и́стосць ’шчырасць’ (Нас.), параўн. рус. дыял. и́стость ’ісціна; уласцівасць, якасць, стан існага’, и́стоть ’сапраўднасць, сутнасць’. Ст.-бел. истность у першых друкаваных кнігах (Гіст. мовы, 1, 295) з польск. istność ’сутнасць’ ад istny (гл. існы).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дастатко́васць ж

1. (забяспечанасць) Wóhlstand m -(e)s, (hinlängliches) Áuskommen n -s;

2. (уласцівасць дастатковага) Stíchhaltigkeit f -, Überzéugungskraft f -;

дастатко́васць до́вадаў Stíchhaltigkeit der Bewéise [Arguménte]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Сі́кась-на́кась ‘зігзагам’ (калінк., З нар. сл.). Рус. арл. си́кось‑ на́кось ‘крыва (надзець што-небудзь, шыць што-небудзь). Другую частку спалучэнняў Фасмер (3, 23) разглядае як на касой (але, магчыма, тут было на косъ, дзе косьуласцівасць касога; адхіл’). Першая частка рыфмоўкі, магчыма, ад ско́са ‘скрыва’, параўн. рус. искось ‘тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)