ма́ўры, ‑аў; адз. маўр, ‑а, м.; маўрытанка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. маўрытанкі, ‑нак; ж.
1. У старажытнасці і ў сярэднія вякі — еўрапейская назва карэннага насельніцтва Паўночнай Афрыкі (акрамя Егіпта) і арабаў, якія ў 8 ст. заваявалі Паўночную Афрыку і большую частку Пірэнейскага паўвострава.
2. Арабскае насельніцтва сучаснай Маўрытаніі.
[Лац. Mauri ад грэч. maurós — цёмны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вестго́ты ’заходняе адгалінаванне готаў, якія жылі на тэрыторыі сучаснай паўднёва-заходняй Прыбалтыкі, а ў III–IV стст. рассяліліся паміж Днястром і панізоўем Дуная’ (КТС). Запазычанне з рус. вестго́ты (< ням. Westgoten < visigothi).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
неафілало́гія
(ад неа- + філалогія)
навука, якая вывучае не старыя, класічныя, а новыя мовы і літаратуры народаў сярэдневяковай і сучаснай Еўропы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
expert1 [ˈekspɜ:t] n. (at/in/on) экспе́рт; спецыялі́ст, зна́ўца;
a computer expert спецыялі́ст па камп’ю́тарах;
a financial/medical expert фіна́нсавы/медыцы́нскі экспе́рт;
an expert in child psychology спецыялі́ст у галіне́ дзіця́чай псіхало́гіі;
an expert on modern literature спецыялі́ст па суча́снай літарату́ры
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
прагматы́зм, ‑у, м.
1. Рэакцыйная суб’ектыўна-ідэалістычная плынь у сучаснай буржуазнай філасофіі, якая лічыць ісцінай не тое, што адпавядае сапраўднасці, а тое, што дае буржуазіі практычна карысныя, г. зн. жаданыя вынікі.
2. Напрамак у гістарычнай навуцы, які абмяжоўваецца перадачай гістарычных падзей у іх знешняй сувязі і паслядоўнасці без раскрыцця аб’ектыўных законаў гістарычнага развіцця.
[Ад грэч. pragma — дзеянне, практыка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аптымі́зм, ‑у, м.
Бадзёрае і жыццярадаснае светаадчуванне, пры якім чалавек верыць у светлую будучыню; схільнасць ва ўсім бачыць добрае; проціл. песімізм. Рэдактарскі аптымізм захапляў і радаваў Лабановіча, бо яму хацелася, каб гэтак яно і было. Колас. У гэтай бяздумнай бадзёрасці сучаснай моладзі і светлым аптымізме было нешта новае, народжанае новай эпохай. Карпюк.
[Ад лац. optimus — найлепшы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
персаналі́зм
(ад лац. persona = асоба)
кірунак сучаснай каталіцкай філасофіі, які лічыць асобу першаасновай быцця, а быццё праяўленнем творчай актыўнасці вярхоўнай асобы — бога.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
спардэ́к
(англ. spar-deck)
верхняя палуба на трохпалубных суднах 19 і пач. 20 ст. або палуба сярэдняй пабудовы на суднах сучаснай канструкцыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Весні ’вясновы, вясенні’ (КТС, Сцяшк. МГ), ст.-рус. весьнии (мн.), чэш. vesní ’тс’. Старажытнае ўтварэнне ад vesn‑a і суф. ‑jь. У сучаснай бел. мове весні мае народнапаэтычнае адценне; літаратурным лічыцца веснавы́, дыял. вясе́нні узнікла па аналогіі да асенні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ко́мната ’пакой’ (Сл. паўн.-зах., Бяльк., Сцяшк.). Ст.-бел. комната, ковната ’пакой’ — запазычанне з польск. komnata, kownata ’тс’ (Булыка, Запазыч., 164). Параўн. укр. кімната, рус. комната. Для сучаснай беларускай мовы неабходна мець на ўвазе другаснае запазычанне праз рускую мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)