Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Kéhricht
n, m -s сме́цце; перан. дрэнь
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Müll
m -(e)s сме́цце, адкі́ды, друз
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
адкі́ды, ‑аў; адз.няма.
Непрыгодныя рэшткі чаго‑н., адходы; смецце; нечыстоты. Адкіды вытворчасці. Адкіды арганізма.//перан. Падонкі чалавечага грамадства, маральна апусцелыя людзі, злачынныя антыграмадскія элементы. Адкіды грамадства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пасме́тнік, нараўл.посмітнік ’сметнік’ (Мат. Гом.). З укр. мовы, дзе пбсміт ’смецце’, далей утварэнне ішло паводле сметнік (гл.). З укр. мовы, відаць, і польск. устарэлае pośmiat ’смецце’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
zmiotka
ж.
1. мяцёлка, венік;
2. ~ki мн.смецце
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Сур ’смецце’ (Нас., Гарэц., Бяльк.; бялын., Янк. 3.), ’смецце ў ягадах’ (бых., ЛА, 3), ’насечаныя дробныя кавалачкі дрэва’ (ветк., ЛА, 5), су́рʼе зборн. ’смецце’ (Юрч. Вытв.), сур зборн. ’тс’ (бялын., Янк. Мат.; заўвага ўкладальніка: “ужываецца і смецце, але сур мае больш шырокае значэнне”), суры́нка ’парушынка’ (Бяльк.), су́рный (пра хату) ’засмечаны’ (Нас.), сурану́цца ’ўпасці чаму-небудзь дробнаму’ (Бяльк.), суры́ць (сури́ць) ’рабіць смецце’ (Нас., Гарэц.), ’смеціць, растрасаць рэдка гной’ (Юрч. Вытв.). Няясна; арэальна звязана з рус.сор ’смецце’ (звязваецца са сраць, Фасмер, 3, 720) з няяснай фанетыкай: ‑у‑ першапачаткова ў ненаціскной пазіцыі пры дысіміляцыйным аканні ўсходнемагілёўскіх гаворак; бел.сур было запазычана як польск.дыял.sur ’тс’ (Варш. сл., 6, 516); укр.палес.сур ’смецце’ — з беларускай (ЕСУМ, 5, 478). Параўн., аднак, польск.дыял.sor, sur, szur ’мул, нанос’, што можа быць звязана з szurać ’шараваць, церці з шумам’, параўн. шураць, шургаць, гл. Сумненні адносна паходжання ў Цвяткова, Запіскі, 2, 1, 56. Гл. таксама сурыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Со́рыць ‘траціць, губляць’ (Касп.). Відаць, з рус.сор ‘смецце’, сори́ть ‘раскідваць смецце’, параўн. выраз сори́ть деньга́ми ‘бязмэтна траціць грошы’; аднак у гэтым выпадку цяжка вытлумачыць змену націску. Параўн. пасорыць, распасорыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
павымята́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Вымесці, падмесці ўсё, многае. Павымятаць пакоі. Павымятаць смецце.
2.перан.Разм. Выключыць, выгнаць адкуль‑н. усіх, многіх. Павымятаць гультаёў з брыгады.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)