нео́н, -у, м.

Хімічны элемент, інертны газ без колеру і паху, які выкарыстоўваецца для напаўнення электрычных лямпачак, у сігнальных, рэкламных і пад. асвятляльных прыладах.

|| прым. нео́навы, -ая, -ае.

Неонавая лямпа.

Неонавае святло.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

монахраматы́чны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Не змешаны; аднаколерны (пра святло).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Post tenebras spero lucem

Спадзяюся на святло пасля змроку.

Надеюсь на свет после мрака.

Гл.: Non uno...

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Свет ‘зямля з усім тым, што на ёй існуе; сусвет’, ‘асобная частка сусвету, планета’, ‘чалавечае грамадства’ (ТСБМ, Ласт., Гарэц.), свет, белы свет ‘акаляючая прастора; далёкі край’ (ТС, Сержп., Сл. ПЗБ), той свет ‘замагільная існасць’ (ТС), свет ‘святло; світанне’ (Бяльк., ТС, Сл. ПЗБ), ‘шмат, безліч’ (Сл. ПЗБ, ТС, Гіл.), ст.-бел. светъ ‘планета; сусвет’, ‘зямное ці замагільнае існаванне’, ‘святло, ззянне’. Укр. світ ‘святло, світанак’, ‘сусвет; людзі’, рус. свет ‘тс’, ст.-рус. свѣтъ ‘святло; светач’, ‘сусвет’, польск. świat, в.-луж., н.-луж. swět ‘тс’, чэш. svět, славац. svet ‘свет’, серб.-харв. све̑т, сви̏јет, славен. svȇt ‘свет; людзі’, балг. свят ‘свет’, макед. свет ‘тс’. Прасл. *světъ ‘святло’ > ‘сусвет’, звязанае чаргаваннем галосных са ст.-слав. свьтѣти(сѧ) ‘свяціцца’. Паралелі ў ст.-інд. śvetáh ‘белы, светлы’, авест. spaēta ‘тс’, літ. šviẽsti, šviẽčia ‘свяціць’, лац. vitrum ‘шкло’, ст.-в.-ням. hwîʒ ‘белы’; гл. Траўтман, 310; Мюленбах-Эндзелін, 3, 1165; Майргофер, 3, 405 і наст.; Фасмер, 3, 575. Шустар-Шэўц (1387) лічыць *světъ дэвербатывам ад прасл. *svьtěti sę, *svítati (гл. свяціць), гл. таксама Мартынаў, Лекс. взаим., 169. Сной₁ (622) тлумачыць семантычны пераход ‘святло’ — ‘свет’ як ‘дзе святло, дзе бачна’, што характэрна і для іншых індаеўрапейскіх моў (Борысь, 623). Пераход ‘акаляючая рэальнасць; святло’ — ‘мноства’, акрамя славянскіх моў, вядомы балтыйскім і фінскім мовам, гл. Непакупны, Связи, 53.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

światło

światł|o

н.

1. святло;

~o odbicia — святло адлюстравання;

leczenie ~em — святлолячэнне;

~o dzienne — дзённае святло;

zgasić ~o — патушыць святло;

w świetle czego — у святле чаго;

2. тэх. прасвет; прасвет трубы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

poświata

ж. слабое святло; мігценне; свячэнне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

emit [ɪˈmɪt] v. выдзяля́ць, вылуча́ць (цяпло, святло і да т.п.), выпраме́ньваць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

святлано́сны, ‑ая, ‑ае.

Які вылучае або нясе святло. Святланосныя прамені.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Све́тлік ‘прыстасаванне для асвятлення хаты лучынай’ (Сцяшк.). Да светлы, святло (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зіхаце́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ці́ць; незак.

Блішчэць, ззяць пералівістым святлом; пералівацца, адбіваючы святло.

Зіхацелі зоркі.

На мокрай траве зіхаціць раса.

У кватэры ўсё зіхаціць ад чысціні (вылучаецца чысцінёй).

|| наз. зіхаце́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)