Маг ’чарадзей, чараўнік’, ’жрэц, які спраўляў рэлігійныя абрады і прадказваў будучае’, (ТСБМ). Ст.-бел. макгъ, макгусъ (пач. XVII ст.). Запазычана праз польск. (ці рус.) мову з лац. magus < грэч. μάγος < ст.-перс. maguš (Барталомэ, 1111; Фасмер, 2, 554; Лёхін, 414). Сюды ж ма́гія, ма́гічны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

містэ́рыя, ‑і, ж.

1. У Старажытнай Грэцыі, Старажытным Рыме і краінах Старажытнага Усходу — тайныя рэлігійныя абрады ў гонар бажаства, у якіх маглі прымаць удзел толькі давераныя асобы.

2. Рэлігійная драма на біблейскія сюжэты ў сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе.

[Ад грэч. mystērion — таінства.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кашчу́нстваваць, ‑вую, ‑вуеш, ‑вуе; незак.

1. Насміхацца над рэлігійнай святыняй, абражаць чые‑н. рэлігійныя пачуцці. — Замаўчы, грэшніца! — крыкнуў тады айцец Амброзіо і ўстаў з крэсла. — Ты асмельваешся кашчунстваваць! Маўр.

2. Зневажальна адносіцца да таго, што паважаюць, чым даражаць іншыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэало́гія

(гр. theologia, ад theos = бог + logos = вучэнне)

багаслоўе, рэлігійнае вучэнне, якое імкнецца абгрунтаваць рэлігійныя догмы і вераванні.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

культ, ‑у, М ‑льце, м.

1. Рэлігійнае служэнне бажаству і звязаныя з гэтым рэлігійныя абрады. Культ бога Сонца ў язычнікаў. Служыцелі культу.

2. перан.; каго-чаго. Сляпое пакланенне каму, чаму‑н., абагаўленне каго‑, чаго‑н. Культ асобы. Культ «чыстага мастацтва». Культ прыгажосці.

[Лац. cultus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

о́ргія, ‑і, ж.

1. У старажытных народаў — рэлігійныя абрады, звязаныя з культам багоў віна і вінаробства (Дыяніса і Арфея — у Грэцыі, Вакха — у Рыме).

2. перан. Разгульнае, разбэшчанае баляванне. П’янкі, оргіі нібы знарок выдуманы, каб глушыць, таптаць тое прыгожае, што ёсць у душы. Навуменка.

[Грэч. órgia — тайныя абрады.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ве́ды

(санскр. vāda = веданне)

старажытныя помнікі індыйскай літаратуры, якія змяшчаюць рэлігійныя гімны, абрадавыя прадпісанні, заклінанні і міфы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

люстра́цыі​2

(лац. lustratio = ачьппчэнне шляхам ахвярапрынашэнняў)

рэлігійныя абрады, звязаныя з уяўленнем аб ачышчальнай сіле магічных дзеянняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фецыя́лы

(лац. fehales)

жрацы ў Стараж. Рыме, якія выконвалі рэлігійныя абрады пры абвяшчэнні вайны або заключэнні міру.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ва́куф, вакф

(ар. vakuf)

маёмасць, якая ў мусульманскіх краінах выдзяляецца дзяржавай або асобай на рэлігійныя ці дабрачынныя мэты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)