ры́мскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да Рыма, рымлян. Рымскі тэатр. Рымскае грамадства. // Уласцівы рымлянам, такі, як у рымлян. Рымскі нос. □ Палкія вочы, рымскі профіль, малыя поўныя губы, роўны, прыўзняты злёгку нос. Гартны.

2. Каталіцкі. Рымскі папа. Рымская царква.

•••

Рымскае права гл. права.

Рымскія лічбы гл. лічба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

cesarstwo

н.

1. імперыя;

cesarstwo rzymskie — рымская імперыя;

2. імператар з жонкай

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ку́рыя, ‑і, ж.

1. Гіст. Аб’яднанне некалькіх патрыцыянскіх родаў у Старажытным Рыме.

2. Разрад выбаршчыкаў па нацыянальнай, маёмаснай, расавай і інш. прыметах у капіталістычных краінах. Рабочая курыя.

•••

Рымская (папская) курыя — сукупнасць цэнтральных устаноў, цераз якія рымскі папа ажыццяўляе кіраўніцтва каталіцкай царквой.

Феадальная курыя — савет сеньёра з яго васаламі ў сярэднія вякі.

[Лац. curia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ДЗЕМЯШКЕ́ВІЧ Сяргей Мікалаевіч

(н. 28.8.1966, Мінск),

бел. спартсмен (грэка-рымская барацьба). Засл. майстар спорту (1990). Пераможца Кубка свету (1988), чэмпіён свету (1991, 1993), бронзавы прызёр Алімпійскіх гульняў (1992).

т. 6, с. 105

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ри́мский ры́мскі;

ри́мское пра́во юр. ры́мскае пра́ва;

ри́мская це́рковь ры́мская царква́;

ри́мские ци́фры ры́мскія лі́чбы;

ри́мский Па́па церк. Ры́мскі Па́па.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дацы́т

(ад лац. Dacia = рымская правінцыя на тэрыторыі сучаснай Румыніі)

эфузіўная горная парода, складзеная са шклістай або часткова раскрышталізаванай асноўнай масы і парфіравых украпванняў (плагіяклазу, біятыту, кварцу і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БРЫТА́НІЯ

(лац. Britannia),

адна з стараж. назваў сучаснай Англіі (Вялікабрытанія). Паходзіць ад назвы кельцкіх плямёнаў — брытаў, якія насялялі Брытанію ў 8 ст. да н.э. — 5 ст. н.э. З 43 н.э.рымская правінцыя (Britannia Romana). Назва «Англія» замацавалася пасля англасаксонскага заваявання (5—6 ст.).

т. 3, с. 278

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

V, v

[vi:]

n., pl. V's, v’s

1) два́ццаць друга́я лі́тара анге́льскага альфабэ́ту

2) V-падо́бная фо́рма

3) ры́мская лі́чба пяць

4) знак перамо́гі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

АКВІТА́НІЯ

(лац. Aguitania),

гістарычная вобласць на ПдЗ Францыі. У старажытнасці рымская правінцыя ў Галіі. З 507 належала Франкскаму каралеўству, у 2-й пал. 7 — 1-й пал. 8 ст. — герцагства. У 1154—1453 англ. ўладанне. З 13 ст. мела назву Гіень. У 1472 канчаткова далучана да Францыі.

т. 1, с. 190

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А́ЗІЯ

(Asia),

рымская правінцыя ў зах. частцы Малой Азіі. Утворана ў 133 да н.э. на тэр. б. Пергамскага царства. У 1 ст. да н.э. — 1 ст. н.э. яе тэр. была расшырана. Правінцыяльнае ўпарадкаванне з 126 да н.э. З 27 да н.э. — сенацкая правінцыя, з часоў Дыяклетыяна падзелена на 7 асобных правінцый.

т. 1, с. 169

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)