Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
fracture
[ˈfræktʃər]1.
v.
злама́ць (руку́); злама́цца
2.
n.
1) раско́ліна, расшчэ́піна, трэ́шчына f. (у сьцяне́)
2) перало́м, злом -у m. (ко́сьці)
3) разры́ў -ву m. (сябро́ўства)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Раске́ліна ’язва, рана’ (Ласт.). Хутчэй за ўсё, фанематычны варыянт раско́ліна ’шчыліна ад расколу’ (Бяльк.), аднак нельга выключыць сувязь з магчымым, але не зафіксаваным слоўнікамі *расшчы́ліна < шчы́ліна (гл.) пры захаванні вядомага гаворкам гістарычнага спалучэння ‑ск‑ (адносна фаналагічнай праблематыкі прабеларускага sk‑ перад ě гл. Векслер, Гіст., 91–92). Адзінкавая фіксацыя з вельмі спецыялізаванай семантыкай можа сведчыць у аднолькавай ступені як аб экспрэсіўным характары націскнога, так і на карысць штучнага ўтварэння. Параўн. наступнае слова.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
załom, ~u
м.
1.расколіна; правал;
~у skał — расколіны ў скалах;
2. звіліна; завіліна; выгін; паварот;
załom rzeki — паварот ракі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
шчы́лінаж. Spálte f -, -n, Spalt m -(e)s, -e; Rítze f -, -n (расколіна, драпіна); Riss m -es, -e (трэшчына);
галасава́я шчы́лінаанат. Stímmritze f;
глядзе́льная шчы́ліна Séhschlitz m -(e)s, -e;
замо́чная шчы́ліна Schlüsselloch n -(e)s, -er
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ Пацэ́пніца ’памылка, дапушчаная пры ўвядзенні асновы ў бёрда’ (пух., Сл. ПЗБ). Магчыма, паланізм. Параўн. малапольск.росер, росера, podcepnica, pocepka, pocepucha, малапольск., маз., падляшск.росерпіса ’тс’. Не выключана, што гэта архаізм, які генетычна можна аднесці да прасл.čepati ’расшчапляць’, ’калоць’, сёръ: рус.цеп ’зеў у аснове, дзе ходзіць чаўнок пры тканні’, цвяр.цепы ’ніт’, польск.сер ’памылка, выкліканая тым, што праз ніт разам праходзяць дзве ніткі асновы; славен.сёр ’расколіна’, балг.цеп ’планачка паміж ніткамі асновы пры тканні’, цап ’планачка для ўтварэння зева ў кроснах’ (Трубачоў, Эт. сл., 3, 184–186).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
split1[splɪt]n.
1. раско́лванне, расшчапле́нне
2. трэ́шчына, шчы́ліна; раско́ліна;
a split in the door шчы́ліна ў дзвяра́х
3. раско́л, разры́ў, падзе́л;
a split in the party раско́л у па́ртыі
4. спліт (салодкая страва з разрэзаных напалову фруктаў з марожаным зверху)
5.sport шпага́т;
do the split рабі́ць шпага́т
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Прарэ́х, прарэ́ха ’разадранае або разрэзанае месца ў адзенні; дзірка’, ’пярэдні разрэз у штанах’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Сцяшк. Сл., Сл. ПЗБ), прарэ́х ’агрэх (у полі)’ (Скарбы), прарэшка, прарэшак ’пятля для гузіка’ (Інстр. 3), ’незасеянае месца на полі’ (Сцяшк. Сл.; гродз., Шн. 3), ’каўнер кашулі’ (Нас.). Рус.проре́ха, проре́шина, проре́ховина ’распоратае або разадранае месца ў адзенні’, ст.-рус.прарѣха. Этымалогія няпэўная. Лічыцца дэрыватам з другасным ‑х‑ (як праха, рус.сваха) ад прорэ́заць (гл. Фасмер, 3, 376 і наст.). Праабражэнскі (2, 137) узводзіць слова да рус.редкий і спасылаецца на проредь. Параўноўвалі таксама са ст.-інд.rēkhā ’паласа, рыса’, лац.rīma ’расколіна, шчыліна’ (Ільінскі, РФВ 69, 16) і з лат.risums, rìsiens ’трэшчына, разрэз’ (Мацэнаўэр, LF, 14, 92).