пе́рці

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пру́ про́м
2-я ас. прэ́ш праце́
3-я ас. прэ́ пру́ць
Прошлы час
м. пё́р пе́рлі
ж. пе́рла
н. пе́рла
Загадны лад
2-я ас. пры́ пры́це

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ча́дзіць

‘куродымець, курэць, вылучаць пры гарэнні чад’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ча́джу ча́дзім
2-я ас. ча́дзіш ча́дзіце
3-я ас. ча́дзіць ча́дзяць
Прошлы час
м. ча́дзіў ча́дзілі
ж. ча́дзіла
н. ча́дзіла
Дзеепрыслоўе
цяп. час ча́дзячы

Іншыя варыянты: чадзі́ць, чадзі́ць.

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

чадзі́ць

‘куродымець, курэць, вылучаць пры гарэнні чад’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. чаджу́ ча́дзім
2-я ас. ча́дзіш ча́дзіце
3-я ас. ча́дзіць ча́дзяць
Прошлы час
м. чадзі́ў чадзі́лі
ж. чадзі́ла
н. чадзі́ла
Дзеепрыслоўе
цяп. час ча́дзячы

Іншыя варыянты: ча́дзіць.

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

при предлог с предл. пры (кім, чым);

стоя́ть при вхо́де стая́ць пры ўвахо́дзе;

при доро́ге пры даро́зе;

бой при Цуси́ме бой пры Цусі́ме;

лаборато́рия при институ́те лабарато́рыя пры інстыту́це;

он находи́лся всё вре́мя при мне ён знахо́дзіўся ўвесь час пры мне;

служи́ть при шта́бе служы́ць пры шта́бе;

име́ть при себе́ спра́вку с ме́ста рабо́ты мець пры сабе́ даве́дку з ме́сца рабо́ты (пра́цы);

при жела́нии всего́ мо́жно доби́ться пры жада́нні ўсяго́ мо́жна дабі́цца;

при ору́жии пры збро́і;

при встре́че пры сустрэ́чы;

при соде́йствии прису́тствующих пры садзе́йнічанні прысу́тных;

при перехо́де че́рез у́лицу пры перахо́дзе це́раз ву́ліцу;

при по́лном молча́нии пры по́ўным маўча́нні;

чита́ть при электри́честве чыта́ць пры электры́чнасці;

сказа́ть при свиде́телях сказа́ць пры све́дках;

э́то случи́лось при мне гэ́та зда́рылася пры мне; кроме того, иногда переводится также иными предлогами, в частности: а) (в знач. возле, около) каля́ (каго, чаго), ля (каго, чаго); (над) над (чым); (под) пад (чым);

жить при ста́нции жыць пры (каля́, ля) ста́нцыі;

би́тва при Грю́нвальде бі́тва пры Гру́нвальдзе (каля́ Гру́нвальда, ля Гру́нвальда, пад Гру́нвальдам); б) (при наличии) з (са) (кім, чым); (с собой) з сабо́й;

при таки́х зна́ниях пры такі́х ве́дах, з такі́мі ве́дамі;

при тако́м здоро́вье з такі́м здаро́ўем, пры такі́м здаро́ўі;

при часа́х пры гадзі́нніку, з гадзі́ннікам;

де́ньги бы́ли при мне гро́шы былі́ пры мне (са мной);

у него́ при себе́ все бума́ги у яго́ з сабо́й (пры сабе́) усе́ папе́ры; в) (во время, в эпоху) за (каго, што), падча́с (чаго);

при Пари́жской комму́не пры Пары́жскай каму́не, падча́с Пары́жскай каму́ны;

при Миндо́вге пры Міндо́ўгу, за Міндо́ўгам;

при жи́зни пры жыцці́;

при́ смерти пры сме́рці;

при всём том пры ўсім тым;

при э́том пры гэ́тым;

при по́мощи пры дапамо́зе, з дапамо́гай;

при усло́вии пры ўмо́ве; (с условием) з умо́вай;

при зву́ке его́ го́лоса пачу́ўшы яго́ го́лас;

при слу́чае пры вы́падку, калі́ бу́дзе (зда́рыцца) вы́падак;

быть при ме́сте уст. быць на паса́дзе;

оста́ться при свои́х заста́цца пры сваі́х;

быть при де́ле быць заня́тым спра́вай.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адбо́хаць

‘моцна адстукаць нагамі пры хадзьбе’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. адбо́хаю адбо́хаем
2-я ас. адбо́хаеш адбо́хаеце
3-я ас. адбо́хае адбо́хаюць
Прошлы час
м. адбо́хаў адбо́халі
ж. адбо́хала
н. адбо́хала
Загадны лад
2-я ас. адбо́хай адбо́хайце
Дзеепрыслоўе
прош. час адбо́хаўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

валюга́ць

пры хадзьбе ківацца на бакі’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. валюга́ю валюга́ем
2-я ас. валюга́еш валюга́еце
3-я ас. валюга́е валюга́юць
Прошлы час
м. валюга́ў валюга́лі
ж. валюга́ла
н. валюга́ла
Загадны лад
2-я ас. валюга́й валюга́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час валюга́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

посре́дство при посре́дстве, че́рез посре́дство пры дапамо́зе;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

излёт / на излёте пры канцы́ лёту;

пу́ля на излёте бьёт сла́бо ку́ля пры канцы́ лёту б’е сла́ба.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

арпеджава́ць

‘выкарыстоўваць прыём арпеджыо пры ігры на музычным інструменце’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. арпеджу́ю арпеджу́ем
2-я ас. арпеджу́еш арпеджу́еце
3-я ас. арпеджу́е арпеджу́юць
Прошлы час
м. арпеджава́ў арпеджава́лі
ж. арпеджава́ла
н. арпеджава́ла
Загадны лад
2-я ас. арпеджу́й арпеджу́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час арпеджу́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

бюджэтава́ць

‘улічыць (улічваць) што-небудзь пры складанні бюджэту’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. бюджэту́ю бюджэту́ем
2-я ас. бюджэту́еш бюджэту́еце
3-я ас. бюджэту́е бюджэту́юць
Прошлы час
м. бюджэтава́ў бюджэтава́лі
ж. бюджэтава́ла
н. бюджэтава́ла
Загадны лад
2-я ас. бюджэту́й бюджэту́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час бюджэту́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)