ziarnko
н.
1. зярнятка;
ziarnko piasku — пясчынка;
2. драбок; крупінка; каліва; каліўца;
ziarnko prawdy — каліва праўды
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
брахня́, ‑і, ж.
Разм. пагард. Няпраўда, хлусня, мана; паклёп, нагавор, абгавор. [Ціхан:] — Гітлераўцы тут брэшуць без дай меры штодня! А народ не верыць, не хоча верыць іхняй брахні, іхнім лістоўкам, іхнім газетам. Лынькоў. Я не хацеў, каб мой матэрыял назвалі брахнёй, і таму паставіў перад сабой задачу дакапацца да самай глыбіннай праўды. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыві́ць, крыўлю, крывіш, крывіць; незак., што.
Рабіць крывым, перакошаным, выгнутым. Крывіць туфлі. // Перакошваць у грымасе (твар, губы, рот). Не то ад дыму вусны [Рыгор] крывіць і вока правае прыжмурвае, не то здалёк яшчэ прабуе ўсміхацца Аўдолі. Крапіва. «Следчы» паціскае плячамі. Злая ўсмешка крывіць яго губы. Колас.
•••
Крывіць душой — быць няшчырым, наўмысна не гаварыць праўды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
культывава́ць, ‑тывую, ‑тывуеш, ‑тывуе; незак., што.
1. Апрацоўваць культыватарам. Прыйдзе вясна, трэба баранаваць, культываваць зябліва. Пестрак.
2. Разводзіць, вырошчваць (расліны, злакі).
3. Развіваць, удасканальваць што‑н. якім‑н. спосабам; садзейнічаць развіццю чаго‑н. Казкі прасякнуты ідэяй грамадскага служэння, яны выхоўваюць у дзяцей пачуццё праўды і справядлівасці, культывуюць працавітасць, калектывізм, сціпласць. У. Калеснік.
[Ад фр. cultiver.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мітраі́зм
(ад перс. Mitra = імя бога дзённага святла, чысціні і праўды ў старажытнаіранскай і ведычнай міфалогіі)
рэлігійны культ бога Мітры ў старажытных Іране, Індыі і некаторых іншых краінах, а з 1 ст. н.э. — у Рымскай імперыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
адступі́цца, -туплю́ся, -ту́пішся, -ту́піцца; зак., ад каго-чаго (разм.).
1. Ступіўшы адзін або некалькі крокаў назад, убок, аддаліцца ад каго-, чаго-н.; адступіць.
А. некалькі крокаў ад брамы.
2. Саступіўшы ўбок, перастаць засланяць дарогу, святло.
Адступіўся ад акна.
3. перан. Адмовіцца ад чаго-н., перастаць адстойваць што-н.
А. ад сваіх намераў.
4. перан. Перастаць мець зносіны з кім-н., адвярнуцца ад каго-н.; адкаснуцца, адчапіцца.
Усе адступіліся ад яго.
Адступіся ты ўжо!
5. Адысці, аддаліцца ад першакрыніцы, ісціны і пад.
Не а. ад праўды ні на крок.
|| незак. адступа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
scintilla [sɪnˈtɪlə] n. fml кро́пля; і́скра;
not a scintilla of smth. ні кро́плі чаго́-н.;
not a scintilla of truth ні кро́плі пра́ўды;
speak without a scintilla of animation гавары́ць без уся́кага натхне́ння
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
прэсты́ж, ‑у, м.
Кніжн. Аўтарытэт, перавага, якім карыстаецца хто‑, што‑н. Падняць прэстыж. Прэстыж сацыялістычнага лагера. □ — Мне здаецца, таварыш Рыбакоў, — афіцыяльным тонам, каб падтрымаць свой прэстыж, сказаў маёр, — вам трэба давесці гэтую справу да канца. Асіпенка. Няхай у крытыцы Паходні ёсць і доля праўды, але ж трэба думаць аб прэстыжы эмтээс і ўсяго раёна. Хадкевіч.
[Фр. prestige.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
shred1 [ʃred] n.
1. шмато́к, кава́лачак; абрэ́зак;
tear smth. to shreds infml ірва́ць, драць што-н. на шматкі́; раскрытыкава́ць мо́цна
2. часці́нка, мізэ́рная ко́лькасць
♦
not a shred of truth ні кро́плі пра́ўды
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
сфальшы́віць, ‑шыўлю, ‑шывіш, ‑шывіць; зак.
1. Узяць фальшывую ноту пры спевах або ігры на музычным інструменце. Сфальшывіўшы на першай фразе, .. [Сіўцоў] не стаў больш спяваць. Васілевіч. // перан. Сказіць рэчаіснасць пры адлюстраванне паказе чаго‑н. [Русіновіч:] — Паказаць чалавека такім — гэта паказаць яго аднабакова, збеднена, гэта значыць, адысці ад праўды, сфальшывіць. Дамашэвіч.
2. Разм. Схітраваць, абысціся з кім‑н. крывадушна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)