гаўля́йтар

(ням. Gauleiter)

вярхоўны правіцель вобласці, акупіраванай нямецка-фашысцкімі захопнікамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

governor [ˈgʌvənə] n.

1. губерна́тар; праві́цель;

the governor of a state губерна́тар шта́та

2. член праўле́ння

3. кіраўні́к, нача́льнік (установы);

a prison governor нача́льнік турмы́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

самаўлада́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які валодае аднаасобнай, неабмежаванай дзяржаўнай уладай. Самаўладарны правіцель. // Які распараджаецца самаўпраўна, паводле свайго нораву. Самаўладарная гаспадыня.

2. Схільны загадваць, падпарадкоўваць сваёй волі. Самаўладарны характар. // перан. Непераадольны, пранікнёны. Самаўладарны позірк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

князь, -я, мн. князі́, -ёў, м.

1. Правадыр войска і правіцель феадальнай манархічнай дзяржавы або асобнага ўдзельнага княства.

Полацкі к.

2. Тытул такіх асоб, які перадаваўся ў спадчыну або прысвойваўся царом як узнагарода, а таксама асоба, якая мела такі тытул.

|| пагард. князёк, -зька́, мн. -зькі́, -зько́ў, м.

|| прым. кня́жацкі, -ая, -ае.

К. палац.

К. тытул.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аліга́рх

(ад алігархія)

1) правіцель алігархіі 1;

2) прадстаўнік манапалістычнага капіталу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

нама́рх

(гр. nomarches)

правіцель нома 1, царскі намеснік у Стараж. Егіпце.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ге́тман, ‑а, м.

1. У 16–17 стст. на Украіне — выбарны начальнік казацкага войска; у 17–18 стст. — вярхоўны правіцель Украіны.

2. У 16–18 стст. — камандуючы войскамі ў Вялікім княстве Літоўскім і ў Польшчы.

[Ням. Hauptman — начальнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэ́гент, ‑а, М ‑нце, м.

1. Часовы правіцель манархічнай дзяржавы, які ажыццяўляе вярхоўную ўладу замест манарха.

2. Дырыжор хору, пераважна царкоўнага. [Бацька] амаль самастойна вывучыў тэорыю спеваў і стаў даволі вядомым у «епархіі» царкоўным рэгентам. Зарэцкі.

[Ад лац. regens, regentis — які правіць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іма́м, ‑а, м.

1. Правіцель мусульманкай дзяржавы, які спалучае ў адной асобе свецкую і духоўную ўладу.

2. Духоўны кіраўнік усіх магаметан або групы магаметан. // Той, хто правіць службу ў мячэці, а таксама мула — настаяцель саборнай мячэці.

[Ад араб. imām — які знаходзіцца наперадзе.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тэодарых (правіцель) 3/75; 5/171; 7/581; 9/215

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)