грашовая сума, затрачаная на куплю сродкаў вытв-сці і рабочай сілы з мэтай атрымання прыбытку. Частка авансаванага капіталу, затрачаная на куплю прылад і прадметаў працы, утварае пастаянны капітал, а авансаваная на куплю рабочай сілы — пераменны капітал. Прайшоўшы сферу абарачэння, авансаваны капітал вяртаецца да прадпрымальніка ў выглядзе 3 частак: вартасці спажытых асноўнага капіталу і абаротнага капіталу (выдаткі вытв-сці) і прыбытку.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
вібра́тар
(ад лац. vibrare = дрыжаць, вагацца)
1) прылада, прыстасаванне для ўтварэння рытмічных ваганняў;
2) адрэзак правадніка, па якім цячэ пераменны ток высокай частаты, што ўзбуджае электрамагнітныя ваганні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АБАРО́ТНЫ КАПІТА́Л,
частка пастаяннага прадукцыйнага капіталу, вартасць якога ў працэсе яго вытв. расходавання цалкам пераносіцца на прадукт і цалкам вяртаецца да прадпрымальніка ў грашовай форме ў канцы кожнага кругаабароту капіталу. Да абаротнага капіталу адносіцца капітал, авансаваны на куплю сыравіны, паліва, дапаможных матэрыялаў і інш. прадметаў працы, а таксама пераменны капітал. Абаротны капітал абарачаецца хутчэй за асноўны капітал. Чым большая доля абаротнага капіталу ў авансаваным капітале, тым меншы час абароту ўсяго капіталу і большы прыбытак.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
токIмэл Strom m -(e)s, Ströme;
ток высо́кага напру́жання Hóchspannungsstrom m;
пераме́нны ток Wéchselstrom m;
паста я́нны ток Gléichstrom m;
ток высо́кай частаты́ Hóchfrequenzstrom m;
трохфа́зны ток Dréhstrom m
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
капіта́л, -лу м., в разн. знач. капита́л;
жыць на к. — жить на капита́л;
○ асно́ўны к. — основно́й капита́л;
фіна́нсавы к. — фина́нсовый капита́л;
прамысло́вы к. — промы́шленный капита́л;
пераме́нны к. — переме́нный капита́л;
пастая́нны к. — постоя́нный капита́л;
◊ мёртвы к. — мёртвый капита́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
токI (род. то́ку) м. (электрический) ток;
○ блука́ючыя то́кі — блужда́ющие то́ки;
пастая́нны т. — постоя́нный ток;
пераме́нны т. — переме́нный ток
токIIм.
1.с.-х. ток, гумно́ср.;
2.обл. земляно́й пол
токIIIм., охот. (действие) ток
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
капита́лв разн. знач. капіта́л, -лу м.;
фина́нсовый капита́л фіна́нсавы капіта́л;
промы́шленный капита́л прамысло́вы капіта́л;
стра́ны капита́ла краі́ны капіта́лу;
основно́й капита́л асно́ўны капіта́л;
переме́нный капита́лпераме́нны капіта́л;
иммигра́ция капита́ла імігра́цыя капіта́лу;
власть капита́ла ула́да капіта́лу;
жить на капита́л жыць на капіта́л;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВІХРАВЫ́Я ТО́КІ,
токі Фуко, замкнутыя эл. токі ў масіўных правадніках, выкліканыя пераменным магн. полем. Напрамак віхравых токаў вызначаецца паводле Ленца правіла. Замыкаюцца віхравыя токі непасрэдна ў праводнай масе з утварэннем віхрападобных контураў і награваюць яе ў адпаведнасці з Джоўля—Ленца законам, што выкарыстоўваецца, напр., для індукцыйнага нагрэву металаў. Узаемадзеянне віхравых токаў з асн.магн. полем прыводзіць у мех. рух (або затарможвае) праводнае цела, што выкарыстоўваецца ў вымяральнай тэхніцы, эл. машынах пераменнага току і інш.
Віхравыя токі выклікаюць скін-эфект (магн. ў магнітаправодах, эл. ў любым правадніку, па якім цячэ пераменны ток), што павялічвае страты энергіі. Для змяншэння страт магнітаправоды вырабляюць з тонкіх лістоў, ізаляваных адзін ад аднаго; выкарыстоўваюць сталь з павышанай колькасцю крэмнію, замяняюць ферамагн. матэрыялы магнітадыэлектрыкамі; высокачастотныя правады вырабляюць пустацелыя або з асобных жыл, ізаляваных адна ад адной.