Ландша́фт ’агульны выгляд мясцовасці, пейзаж’, ’вясковы краявід на малюнку’ (ТСБМ). Магчыма, з польск. landszaft, lanczaft, lanczoft (з 1626 г.) або з рус. мовы ў якасці культурнага тэрміна. Першакрыніцай, аднак, з’яўляецца ням. Landschaft ’мясцовасць’ (Брукнер, 290; Фасмер, 2, 467; Слаўскі, 3, 50–51; Чартко, Бел. лінгв. зб., 152).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ДЗЮПРЭ́ (Dupré) Жуль
(5.4.1811, г. Нант, Францыя — 6.10.1889),
французскі жывапісец, адзін з вядучых пейзажыстаў барбізонскай школы. Працаваў у Парыжы і Л’Іль-Адане. Для яго творчасці характэрны эмацыянальная, рамант. трактоўка драм. з’яў прыроды, цяга да гучнасці і насычанасці колеравага тону, кантрастаў святла і ценю («Вялікі дуб», 1844—45, «Дубы ля дарогі», 1850-я г., «Марскі адліў у Нармандыі», каля 1870), уключэнне ў пейзаж жанравых матываў («Пейзаж з каровамі», 1850-я г.).
т. 6, с. 131
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
прасі́цца, прашу́ся, про́сішся, про́сіцца; незак.
1. Прасіць аб дазволе зрабіць што-н., адправіцца куды-н.
П. на каток.
2. Пра дзяцей: прасіць дазволу адправіць натуральную патрэбу.
П. на гаршчок.
3. Прасіць прабачэння, спагады, дапамогі і пад. (разм.) —
Адпусціце мяне, не мучце! — просіцца хлопчык.
4. перан. Быць гатовым да чаго-н., вельмі прыдатным для чаго-н. (разм.).
Пейзаж так і просіцца на палатно.
|| наз. папрасі́цца, -рашу́ся, -ро́сішся, -ро́сіцца (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перамалява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., каго-што.
1. Намаляваць нанава, іначай. Перамаляваць дэкарацыі.
2. Намаляваць усё, многае або ўсіх, многіх.
3. Разм. Малюючы, зняць копію. Перамаляваць пейзаж вядомага мастака. □ [Аркадзь] тлумачыў мне сэнс магічных знакаў старажытнай Індыі, якія ён перамаляваў у сшытак са старой кнігі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жанр, ‑у, м.
1. Род твораў у галіне якога‑н. мастацтва, які характарызуецца пэўнымі ўласцівасцямі, сюжэтнымі і стылістычнымі прыкметамі. Жанр бытавой аповесці. Жанр нацюрморта.
2. Жывапіс на бытавыя тэмы; асобная карціна на бытавы сюжэт. Пейзаж і жанр.
3. перан. Стыль, манера. Спектакль у новым жанры.
[Фр. genre.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
krajobraz, ~u
м. краявід; пейзаж; ландшафт;
morski krajobraz — марскі краявід;
górski krajobraz — горны ландшафт
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
калары́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які вызначаецца багатым спалучэннем фарб, колераў (пра карціну, гравюру і пад.). Каларытны пейзаж. Каларытны нацюрморт.
2. перан. Своеасаблівы, характэрны, яркі. Мне адразу спадабаўся гэты своеасаблівы і каларытны цэнтр Палесся. В. Вольскі. І Лявон Бушмар і Сурвіла — гэта яркія, каларытныя вобразы іменна беларускага вясковага капіталіста. Адамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ландша́фт
(ням. Landschaft)
1) агульны выгляд, а таксама сукупнасць тыповых прыкмет якой-н. мясцовасці (напр. горны л., азёрны л.);
2) тое, што і пейзаж 2.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
за́днік, ‑а, м.
1. Частка абутку над абцасам, якая ахоплівае пяту. Гулік наперадзе — дробна перабірае ножкамі ў стаптаных, з крывымі заднікамі чаравіках, каб не адстаць ад напорыстага кроку мужчын. Навуменка.
2. Разм. Дэкарацыя на заднім плане сцэны. У афармленні не ўвязваецца графічны пейзаж на задніку з маляўнічасцю іншых дэкарацый. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упіса́цца, упішуся, упішашся, упішацца; зак.
1. Запісацца куды‑н. Калгас у сяле арганізаваўся зімой яшчэ. Туды ўпісалася гаспадароў сорак. Навуменка.
2. Разм. Умясціцца на якой‑н. прасторы, у межах чаго‑н. Вока набліжалася да акуляра прыцэла. Сілуэт бамбардзіроўшчыка ўпісаўся ўжо ў першы бліскучы круг, потым у другі і нарэшце стаў на перакрыжаванне. Алешка.
3. перан. Арганічна ўвайсці ў акаляючае асяроддзе, структуру чаго‑н., не парушыць гармоніі з чым‑н. [Металічныя вышкі] неяк адразу прывычна ўпісаліся ў зялёны палескі пейзаж. Кірэйчык. У прывычны пейзаж утульных катэджаў, спартыўных залаў, манежаў ўпісаліся стрэлы вежавых кранаў. «Звязда». Паглядзіце, як па-свойску і арганічна ўпісаліся ў яго [Барадуліна] «Блакаду» народныя замовы, загадкі, прымаўкі: «На моры на Кіяні, на быстрым буяні стаіць ліпавы куст...» «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)