Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ра́нец, ‑нца, м.
Паходная вайсковая або вучнёўская сумка, якую носяць на лямках за спіной. [Сцёпа] наўмысна доўга тупаў ля парога каванымі абцасамі, быццам абіваючы снег. Потым з размаху кідаў праз увесь клас на сваю парту ранец з кніжкамі.Курто.[Адась Гушка] дастае з ранца пачак газет і раскідае па акопе.Чорны.
[Ням. Ranzen.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
pakunek, ~ku
pakun|ek
м.
1. пакунак, пачак; скрутак;
2. ~ki мн. багаж
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
wad
[wɑ:d]1.
n.
1) кава́лачак, камя́к -а́m. (ва́ты, во́ўны)
2) тугі́ скру́так, па́чак -ка m.
a wad of bills — па́чак банкно́таў
3) клак -а, пыж -а́m. (у стрэ́льбе, патро́не)
4) Sl. гро́шы pl., бага́цьце n.
2.
v.t.
1) затыка́ць
2) забіва́ць кла́кам
3) набіва́ць (ко́ўдру, матра́с)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
перакалаці́цца, ‑лачуся, ‑лоцішся, ‑лоціцца; зак.
Разм.
1. Калаціцца некаторы час. Маёр курыць цыгарэту, і яму падсунуў пачак, але Андрэй не ўзяў. Яму крыху моташна. Пакуль везлі сюды — перакалаціўся.Арабей.— Як настане дзень, — гаварыла Гануля, — дык уся перакалоцішся. Як толькі скажуць: «немцы»!, хапаеш дзяцей і ў лес.Гурскі.
2. Перастаць, скончыць калаціцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палу́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Рмн. ‑чак; ж.
Разм. Заработная плата. Аляксей адвёў Сонцава ў бярэзнік і, павярнуўшыся спіной да танкаў, выняў з кішэні камбінезона пачак чырвонцаў, амаль усю сваю месячную палучку.Мележ.[Сяргей] ужо дарослы. Прыносіць дадому палучку.Гроднеў.// Атрыманне зарплаты. Надышла палучка. Усёй брыгадай накіраваліся ў памяшканне касы на двор.«Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
package
[ˈpækɪdʒ]1.
n.
1) клу́нак, паку́нак, па́чак -ка m.
2) упако́ўка f.
2.
v.t.
1) уклада́ць у клу́нкі
2) рабі́ць паку́нкі, па́чкі; пакава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
махо́рка, ‑і, ДМ ‑рцы, ж.
1. Аднагадовая травяністая расліна сямейства паслёнавых, з лісцяў і сцябла якой атрымліваюць тытунь. — Палікарпаўна! — звярнуўся .. [Захар Іванавіч] да звеннявой па махорцы ў брыгадзе Варывончыка, ужо даволі пажылой жанчыны.Кулакоўскі.
2. Тытунь ніжэйшага гатунку, прыгатаваны з лісцяў і сцябла гэтай расліны. Мікалай дастаў з кішэні пачак махоркі і пачаў круціць папяросу.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кі́па ’вязка, пачак якіх-небудзь прадметаў’ (ТСБМ). Ст.-бел.кипа ’тс’ (з 1593 г.) (Булыка, Запазыч., 154), ’сноп бобу’ (Сл. паўн.-зах.), ’лазовая аплётка для бутэлькі’ (Мат. Гом.). Магчыма, формы, якія выступаюць у першым і другім значэннях, амонімы рознага паходжання. Тады бел.кіпа ’вязка, пачак’, укр.кипа ’тс’ праз рус.кипа ’тс’ з с.-н.-ням.kip ’тс’ (гл. Фасмер, 2, 235). А кіпа ’сноп бобу’ з літ.kypà ’куча, частка капы’ (Сл. паўн.-зах., 463). Але літ.kypà само разглядаецца як запазычанне з рус.кипа (Фрэнкель, 255). Цікава разгледзець трэцяе значэнне, якое яўна паходзіць ад с.-н.-ням.kīpe ’плеценая карзіна’ (Клюге, 367). Нямецкая форма ў сваю чаргу з’яўляецца непасрэднай крыніцай літ.kýpas ’тс’. Сумненне выклікае рускае паходжанне літ.kypà ’частка капы’, паколькі рус.кипа не мае сельскагаспадарчага значэн ня. З іншага боку бел.кіпа ’сноп бобу’ цесна звязана з літоўскім. Гэта дае падставу разглядаць слова ў другім значэнні асобна як амонім іншага паходжання. Не выключана, што бел.кіпа < *kypa суадносіцца з купа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
чай, -ю, мн. (пры абазначэнні гатункаў) чаі́, чаёў, м.
1. Вечназялёная расліна (дрэва або куст) сямейства чайных, лісце якой выкарыстоўваецца для прыгатавання духмянага напою.
Плантацыі чаю.
Вырошчаваць ч.
2. Высушаныя і асобым спосабам апрацаваныя лісты гэтай расліны, на якіх настойваюць духмяны танізуючы напой.
Зялёны ч.
Заварыць ч.
Купіць пачак чаю.
3. Гарачы напой, настоены на лісці гэтай расліны.
Моцны ч.
Выпіць чаю.
4. Настой на травах, карэннях, кветках і пад., які выкарыстоўваецца пераважна як лекавы сродак.
Ліпавы ч.
Грудны ч.
5. Чаяпіцце, чаяванне.
Запрасіць на ч.
◊
На чай (даваць, браць; разм.) — узнагарода, звычайна грашовая, за дробныя паслугі (афіцыянту, швейцару); чаявыя.
|| прым.ча́йны, -ая, -ае.
Ч. куст.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)