Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Разры́ўка ’занятак’ (брасл., парад., Сл. ПЗБ), ’забаўка’, ’разрыў’ (Нас., Шн. 2), разрыва́ць ’забаўляць’ (Нас.). З польскага rozrywka ’забаўка, пацеха’. Сюды ж і разры́ў ’перапынак у працы’ (дзятл., Сл. ПЗБ). Хаця не выключае, што гэта самастойнае ўтварэнне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
урачы́сты, -ая, -ае.
1. Які мае адносіны да ўрачыстасці (у 2 знач.), звязаны з урачыстасцямі, які суправаджаецца ўрачыстасцю.
У. дзень.
У. парад войск.
Урачыстае пасяджэнне.
2. Важны, знамянальны; які вызначаецца велічнасцю; сур’ёзны.
Урачыстая хвіліна развітання.
У. голас.
У. выгляд.
3. Надзвычай важны па значэнні, змесце.
Урачыстая клятва.
Урачыстыя словы прысягі.
|| наз.урачы́стасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыслу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак., да каго-чаго.
1. Напружыць слых, увагу, каб пачуць што-н.
П. да гаворкі.
2.перан. Прыняць да ўвагі, да ведама што-н.
П. да парад старэйшых.
П. да голасу мас.
3. Прывыкшы да якіх-н. гукаў, перастаць заўважаць іх (разм.).
П. да тарахцення колаў.
|| незак.прыслухо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Апара́т, апара́ты ’царкоўныя рэчы, у тым ліку адзенне свяшчэнніка’ (Нас.); аднак ужо ў аповесцях XVI–XVII стст. апаратъ военныи (Шакун, Гісторыя, 106). У старабеларускай мове як царкоўны, так і ваенны апарат з XVI–XVII стст. з лац.apparatus (Курс суч., 172; Гіст. лекс., 111), магчыма (але не абавязкова), праз польскую. Наўрад ці трэба лічыць, што на пачатку XX ст. слова апарат было другі раз запазычана ў беларускую мову з рускай (Крукоўскі, Уплыў, 83; Гіст. мовы, 2, 147; Гіст. лекс., 245), хутчэй за ўсё тут можна гаварыць толькі аб пашырэнні значэння ўжо ўжыванага слова; апарат ’ваенны парад’ (Нас.) кантамінацыя парад і апарат.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ма́йскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да мая (у 1 знач.). У тую майскую ноч была першая веснавая навальніца.Даніленка.
2. Які мае адносіны да свята 1‑га Мая; першамайскі. Шуміць наша радасць, Як майскі парад.Колас.
•••
Майскі жукгл. жук.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
parade
[pəˈreɪd]1.
n.
1) пара́д -а m.; урачы́сты марш, працэ́сія
2) выстаўля́ньне напака́з
to make a parade of — выстаўля́ць напака́з, задава́цца, выхваля́цца
3) ме́сца, дзе адбыва́ецца пара́д
4) вайско́вы пака́з, агля́д во́йска
5) пляцо́ўка для вайско́вых вучэ́ньняў, пара́даў, пляц-пара́д
2.
v.
1) ісьці́ пара́дам напака́з
2) ісьці́ ў працэ́сіі
3) выстаўля́ць напака́з
4) стро́іць (-ца) для вайско́вага агля́ду або́ інспэ́кцыі; маршырава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
слу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Публічна разглядацца (пра судовую справу), публічна заслухвацца (пра чыю-н. інфармацыю, паведамленне і пад.).
Слухаецца справа аб забойстве.
Слухаюцца даклады па праблемных пытаннях мовы.
2.каго-чаго. Паводзіць сябе згодна з чыімі-н. парадамі; падпарадкоўвацца каму-, чаму-н.
С. настаўніка.
С. добрых парад.
|| зак.паслу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Áufmarsch
m -(e)s, -märsche разго́ртванне, выступле́нне (войска); пара́д; дэманстра́цыя; тэатр. масо́ўка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
але́
(фр. allez = ідзіце!)
выкрык (звычайна артыста ў цырку): «Наперад! Пачынай!»;
парад-але — урачысты выхад усіх удзельнікаў цыркавога прадстаўлення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)