Наста́ўнік ’выкладчык’ (Яруш., Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС), ’настаўнік; натхніцель’ (ТСБМ); яшчэ ў 20‑я гады ўжывалася ў літаратурнай мове побач з русізмам вучы́цель, вучы́целька. Відаць, семантычны наватвор на базе народнага наста́віць ’навучыць’, першапачаткова з наставіць на пуць, параўн. наставіць пуць ’абраць жыццёвы шлях’ (Сл. ПЗБ), настаўля́ць ’павучаць’ (там жа), або праз рус. (ц.-слав.) са ст.-слав.наставьникъ ’кіраўнік, майстар, правадыр’, што атрымала больш вузкае значэнне ’духоўны настаўнік, натхніцель’; параўн. наста́ва ’наглядчык, наглядальнік’ (Сл. ПЗБ). Да ста́віць, стаўля́ць (гл.).
Настаўні́к, настаўні́ч ’талакнянка’ (пух., Жыв. сл.). Таго ж паходжання, што і настаноўнік (гл.); да ставіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
preach
[pri:tʃ]
v.
1) прапаве́даваць
to preach the Gospel — прапаве́даваць Эва́нгельле, навуча́ць Эва́нгельлю
2) каза́ць каза́ньне
3) павуча́ць, дава́ць павуча́льныя пара́ды, настаўле́ньні, закліка́ць да чаго́-н.
He preached patience and moderation — Ён мо́цна закліка́ў да цярплі́васьці й памярко́ўнасьці
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ustawiać
незак.
1. ставіць; расстаўляць; размяшчаць;
ustawiać książki na półkach — расстаўляць кнігі на паліцах;
3.(руководство, инструкция) настаўле́нне, -ння ср., інстру́кцыя, -цыі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
upominać
upomina|ć
незак.кніжн.kogoпавучацькаго; рабіць заўвагі каму;
mama ~ła nas za trzymanie łokci na stole — мама рабіла нам заўвагі, каб не трымалі локці на стале
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
vórzeichnen
vt
1) (j-m) пака́зваць, як малява́ць (каму-н. што-н.)
2) (j-m) ука́зваць (каму-н.), павуча́ць (каго-н.)
j-m sein Verhálten ~ — інструктава́ць каго́-н., як сябе́ паво́дзіць
3) абазнача́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Надэ́чыць1 ’падбухторыць’, над§чыцца ’падбухторыце^’, надраны ’падбухтораны’ (Яўс.). Утворана ад dŚчbiць ’паву чаць, падбухторваць’, дЗчыцца ’навучацца, пераймаць’, д$чаны ’навучаны’, для якіх не выключана аднолькавае паходжанне з бачыць ’гаварыць’, нaдśчыць ’нагаварыць’, што выводзяцца з літ.dėti ’абгаворваць’ (Сл. ПЗБ, 182). Можна меркаваць і пра блізкасць да дзеяслова незакончанага трывання дукаваць ’павучаць, падбухторваць’ (гл.), форма закончанага трывання ад якога была б над укаваць або *навучыць, што вельмі блізка фармальна і семантычна да разглядаемага слова.
◎ Надэ́чыць2 Змяшчаць’ (Каханоўскі, Повязь часоў. Мн., 1985, 87), з тэксту не відаць, дзе распаўсюджана слова. Каханоўскі спрабуе звязаць з уласнай назвай Маладэнна, якая этымалагізуецца як ’малазмяшчальнае месца’, паколькі населены пункт быў заснаваны паміж поймай ракі і Ашмянскім узвышшам. Няясна, магчыма звязана з літ.dėti ’класці, змяшчаць’, nudėti ’залажыць, засунуць’, што адпавядае слав.*detiy адно са значэнняў якога ’дзець, класці, змяшчаць’ (гл. Абаеў, ВЯ, 1988, 3, 36); тады назва горада рэканструюецца як *malo‑detь‑no (суч. Маладзечна).