1. Бяда, гора. Да ўсіх Галіных бядот дадалася новая, ужо зусім рэальная бяда: стараста паведаміў ёй, каб збіралася ў Германію.Няхай.
2. Матэрыяльныя нястачы, беднасць, галеча, бедната. І тут нейк сама сабою ўспомнілася Панямонь і марная страта грошай, праўда, невялікіх, але ў такой бядоце яны мелі б значную сілу.Колас.І там, дзе гібелі Ў бядоце бясконцай, Жыццё маладое ўстала Нанова.Броўка.
3.зб. Бедната, бедныя людзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гібе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Разм. Мучыцца, пакутаваць ад нястачы, голаду, цяжкай працы і пад. Пралетарыят павёў за сабой мільённыя масы сялянства, якое гібела ў галечы і цемры.«ЛіМ».— Кім бы я быў, — падумаў сам сабе Зорын, — каб не савецкая ўлада? Гібеў бы, пэўна, недзе ў кулака ці ў памешчыка за кавалак хлеба парабкам.Гурскі.// Весці пустое, бязмэтнае жыццё; марнець. Сцяпан рэдка сустракаецца з людзьмі, гібее ў сценах сваёй хаты, нібы той пацук у нары.«Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
erdrücken
vt
1) задушы́ць
2) падаві́ць
etw. im Kéime ~ — задушы́ць што-н. у заро́дку
von Not erdrückt sein — быць у бе́днасці, цярпе́ць няста́чы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
вы́лезти, вы́лезтьсов., в разн. знач. вы́лезці, мног. павыла́зіць;
вы́лезти из по́греба вы́лезці са скле́па;
мех вы́лез фу́тра вы́лезла;
вы́лезти из нужды́ вы́лезці з няста́чы;
◊
вы́лезти из ко́жи вы́лезці (вы́лузацца) са ску́ры.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВІТАМІ́ННАЯ НЕДАСТАТКО́ВАСЦЬ,
гіпавітамінозы, хвароба ад нястачывітамінаў у арганізме чалавека і жывёлы. Бывае ад недастатковага паступлення ў арганізм аднаго ці некалькіх вітамінаў з ежай (кормам) — экзагенная вітамінная недастатковасць і ад паніжанай здольнасці арганізма да засваення вітамінаў (напр., тлушчарастваральных вітамінаў пры парушэннях усмоктвання тлушчаў у кішэчніку) — эндагенная вітамінная недастатковасць. Эндагенная недастатковасць водарастваральных вітамінаў звязана з парушэннямі ператварэння іх у адпаведныя каферменты. Адсутнасць вітамінаў выклікае авітамінозы. Вітамінную недастатковасць цяжка распазнаць: яна доўга можа выяўляцца неспецыфічна (затрымка росту, фіз. слабасць, паніжаная ўстойлівасць да інфекц. хвароб і інш.). У с.-г. жывёлы асн. прычына вітаміннай недастатковасці — нястача вітамінаў у корме. Найчасцей бывае ў стойлавы перыяд у цяжарных самак і ў маладняку.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Melius est abundare quam deficere
Лепш мець у дастатку, чым у нястачы.
Лучше иметь в избытке, чем в недостатке.
бел. Запас есці не просіць і бяды не чыніць. Хто жыве без запасу, той гіне без часу.
рус. Запас беды не чинит и хлеба есть не просит. Запас кармана не дерёт. Лишняя денежка карману не тяга. Поезжай на неделю, а хлеба бери на две. Едешь в дорогу на день, а снеди бери на неделю.
фр. Deux ancres sont bons au navire (Хорошо иметь два якоря на корабле). Ce qui abonde ne vicie pas (Что в избытке, то не повредит).
англ. Store is no sore (Запас не беда).
нем. Spare in der Zeit, so hast du in der Not (Скупиться всё время ‒ будешь в нужде).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
destitute
[ˈdestɪtu:t]1.
adj.
1) убо́гі, бе́дны, які́ жыве́ ў няста́чы
2) Obsol. пакі́нуты ўсі́мі
2.
n.
чалаве́к, што жыве́ ў гале́чы; бядняк бедняка́m.; бяздо́мны -ага m., бяздо́мная f., беспрыту́льны -ага m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
wydźwignąć się
зак. падняцца; узняцца; паправіцца (пасля хваробы); ачуняць;
wydźwignąć się z biedy — выбрацца з нястачы;
wydźwignąć się z ruin — падняцца з руін (развалін)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
necessity
[nəˈsəsəti]
n., pl. -ties
1) патрэ́ба, кане́чнасьць, неабхо́днасць f., неабхо́дная рэч
Water is a necessity — Вада́ — неабхо́дная рэч
2) няста́ча, гале́ча f.; бе́днасьць f.
This poor family is in great necessity — Гэ́тая бе́дная сям’я́ це́рпіць вялі́кія няста́чы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
няста́ча, ‑ы, ж.
1. Адсутнасць каго‑, чаго‑н. у неабходнай колькасці, недахоп. Нястача рабочых. Нястача грошай. □ Баец пачаў задыхацца. Грудзі распірала ад нястачы паветра, — здавалася, вось-вось хрусне горла.Быкаў.Шмат гора давялося перажыць.. [Анастасіі Фамінічне] у першыя гады замужжа. Зямлі мелі мала, і заўсёды ў чым-небудзь была нястача.Сіняўскі.
2. Недастача грошай, тавараў, выяўленая пры праверцы магазіна, установы і пад. Калі ў краме ёсць нястача, Дык «усушка» там няйначай.Крапіва.Правяраючы касу, Зіна выявіла нястачу.Васілёнак.
3. Адсутнасць дастатковых сродкаў для існавання; беднасць. Васіль .. чакаў, што Аўгіня, прыціснутая нястачаю, засмуткуе па куску хлеба і прыйдзе да яго.Колас.Мой край па царскаму закону Быў краем гора і нястач.Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)