купры́т

(ад лац. cuprum = медзь)

мінерал класа вокіслаў і гідравокіслаў чырвонага колеру; медная руда.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

купферштэ́йн

(ням. Kupferstein, ад Kupfer = медзь + Stein = камень)

сплаў сярністага жалеза і сярністай медзі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

śniedzieć

незак.

1. (пра медзь) пакрывацца зялёным налётам;

2. перан. чырванець

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ВО́ЛАВА СПЛА́ВЫ,

сплавы на аснове волава. Уключаюць у рознай колькасці інш. элементы, найчасцей свінец, сурму, медзь, цынк, кадмій, вісмут. Маюць нізкую т-ру плаўлення, малую трываласць і цвёрдасць, здавальняючую каразійную ўстойлівасць, некаторыя — добрыя антыфрыкцыйныя ўласцівасці. Адрозніваюць легкаплаўкія сплавы (ад 20 да 90% волава па масе), падшыпнікавыя матэрыялы (85—90% волава, сурма і медзь; напр., бабіт), прыпоі (ад 20 да 90% волава, свінец і сурма).

т. 4, с. 259

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ме́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Зроблены з медзі. Уліта Антонаўна падала на стол стары медны самавар і талерку, напоўненую свежым бурштынавым мёдам. Шамякін.

2. Які мае адносіны да медзі; звязаны з апрацоўкай медзі. Меднае ліццё. // У склад якога ўваходзіць медзь. Медная ру да.

3. Які характарызуецца паяўленнем прылад працы, зброі і ўпрыгожанняў з медзі. Медны век.

4. Уласцівы медзі; такі, як у медзі.

5. Падобны колерам на медзь; чырвона-жоўты. Спадае медны ліст каштанаў На жоўты стоптаны мурог. Танк.

•••

Медны лоб гл. лоб.

Прайсці (праз) агонь, ваду і медныя трубы гл. прайсці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

медзяры́т

(польск. miedzioryt, ад miedź = медзь + ryt = гравюра)

назва гравюры на медзі ў канцы 16—17 ст.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

халькапіры́т

(ад гр. chalkos = медзь + пірыт)

мінерал класа сульфідаў латунна-жоўтага колеру з металічным бляскам; медны калчадан.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

купфермерыто́ль

(ад ням. Kupfer = медзь)

медна-мыш’яковы прэпарат (інсектафунгіцыд), які выкарыстоўваецца для барацьбы са шкоднымі насякомымі і грыбкамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

хальказі́н

(ад гр. chalkos = медзь)

мінерал класа сульфідаў свінцова-шэрага колеру з металічным бляскам; руда для атрымання медзі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тампа́к

(ням. Tompak, ад малайск. tambaga = медзь)

сплаў медзі і цынку, які мае залацісты колер і выкарыстоўваецца для вырабу танных упрыгожанняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)