Манту́н ’ілгун’ (ганц., Нар. лекс.), як і ўкр.мантя́р ’тс’, з устаўным экспрэсіўным ‑н‑. Аналагічна бел.манты́ць (гл.), манцыкле́та (Мат. Гом.), польск.manteria < materia, mantacz < matacz ’хлус’. Да мані́ць ’хлусіць’ (гл.). Не выключана, аднак, кантамінацыя бел.маню́ка і зах.-палес. (драг.) мутюн.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лу́хта́н ’лодар, гультай’ (Ян.) і лухта́нішчэ ’таўстун’ (ТС). Узніклі ў выніку кантамінацыі лексем лухта ’манюка, балбатун’ і муцян (параўн. драг.муте́н < мутя́н ’тс’). Другой лексемай магла б быць і ⁺луца́н, параўн. укр.дуца́н ’таўстатвары мужчына’, якое з лут1 (гл.), і тураў.луця́ро ’гультай, лежань’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
chronic
[ˈkrɑ:nɪk]
adj.
1) зацяжны́, храні́чны (пра хваро́бу)
a chronic disease — зацяжна́я хваро́ба
2) ста́лы, ве́чны, заўсёдны
a chronic liar — ве́чны маню́ка
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ля́йдзіць, ляйдзі́ць, ле́йзіць ’балбатаць, малоць языком, гаварыць недарэчнае, пустое; пляткарыць’ (маст., ваўк., карэліц., Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл.). Літуанізм. Параўн. літ.láidyti ’абгаворваць, пляткарыць’ (Арашонкава і інш., Весці АН БССР, 1969, 4, 131), liežuviais, léidinti ’тс’ (Грынавяцкене і інш., Сл. ПЗБ, 2, 714). Ад іх быў утвораны назоўнік ля́йда ’манюка’ (Сцяшк.), ’выдумшчык’ (свісл., Сцяшк. Сл.), ляйда́ ’пляткар, балбатун’ (свісл., Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
калупну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Разм.
1.Аднакр.да калупаць. — Дзверы філёнчатыя, з чорнага дубу зробленыя. Я нават пазногцем калупнуў, ці цвёрдыя. Дык як з жалеза.Сабаленка.
2.перан. Глыбей разабрацца ў кім‑, чым‑н., заглянуць у сутнасць каго‑, чаго‑н. — Калупні паляўнічага, — манюка. Паскрабі рыбалова, — лускі, як на тым шчупаку.Гурскі.— А што, залаценькія, каб гэтага самага Загароўскага Малаха калупнуць...Зарэцкі.
3.перан. Паддзець, падсмяяць у размове, падкалупнуць. — Кожнага, хто любіць прыгожыя рэчы, ты жыць не можаш, каб не калупнуць.Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Му́ця1 ’кашэль з вечкам, плецены з бяросты’ (івац., Нар. сл.). Няясна. Магчыма, з ням.Mütz ’шапка, фуражка, калпак’ < с.-н.-ням.mutze, якое з с.-лац.almutia ’шапка для духоўных асоб’ < араб.al‑mustaqah ’кажух; футравае паліто’ (Васэрцыер, 158).
Му́ця2 ’ілгун, манюка’ (івац., Нар. сл.), мутя́ ’хто гаворыць абы-што’ (пін., З нар. сл.), пін. ’няпраўда’ (Шатал.). Да муці́ць. Аб суфіксе ‑ʼа гл. Слаўскі, SP, 1, 59–60.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
flagrant
[ˈfleɪgrənt]
adj.
1) абура́льны, сканда́льны; відаво́чны
a flagrant crime — жахлі́вае злачы́нства
a flagrant error — сканда́льная памы́лка
2) гане́бны
You are an old flagrant liar — Ты стары́ гане́бны маню́ка
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Маньку́т1 ’манюка’ (Янк. 1, Янк. БП), маньку́ха, маньку́ціха ’ілгуха’ (Янк. 3.). З польск.mańkut, mańka ’ляўша’, якое змяніла семантыку: ’леварукі’ > ’які робіць не па-сапраўднаму’ > ’які хлусіць, падманвае’. Параўн. і польск.zażyć kogo z mańki ’ашукаць, падмануць, пажартаваць’. Польск.mańka, mańkut узыходзяць да італ.manca ’левая рука’.
Маньку́т2, маньку́та ’чучала, падобнае да цецерука, пры дапамозе якога палешукі лавілі цяцерак (Эр эм., Кіркор; браг., Нар. Гом.). У выніку семантычнага пераносу з манькут1 (гл.), якое, аднак, асацыіравалася з бел.мані́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лухта́ ’бязглуздзіца, недарэчнасць, глупства’ (Нас., Гарэц., Дразд., Бяльк., Нар. Гом.), лухта непадсяваная ’бяссэнсіца’, ’манюка, балбатун’ (Юрч. Фраз. 2), лухту малоць, лухту пароць ’гаварыць недарэчнасць’ (Яруш.), лухці́ць ’маніць’, ’гаварыць бязглуздзіцу’ (Нас.). Рус. смал., цвяр., краснаяр. лу́хта, лухта́ ’бязглуздзіца, глупства’. Бел.-рус. ізалекса, магчыма, прасл. вузкі рэгіяналізм, утвораны ад xlusiti, у якім пачатковае x‑ адпала, а карэннае ‑s‑ нерэгулярна перайшло ў ‑x‑. Xlusiti роднаснае са sluxъ (дыстантная метатэза). (Слаўскі, SP, 2, 41–42; ён жа, SP, 1, 70–71). Аб xlusiti гл. Трубачоў, Эт. сл., 8, 40.