łaźnia

łaźni|a

ж. лазня; мыйня;

sprawić ~ę — задаць жару

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

◎ Мыва́лька ’лазня’ (Сцяшк.; ваўк., Яшк.), мывильня ’тс’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). З польск. umywalka, umywalnia ’умывальнік, умывальня’, якія ад дзеяслова umywać, mywać się ’ўмывацца’ (параўн. і mywanie się ’ўмыванне’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыла́знік ’памяшканне ў лазні, дзе распранаюцца і апранаюцца’ (ТСБМ, Нік. Очерки, П. С., Ласт., Касп., Інстр. 1, Янк. 1). Прыставачна-суфіксальнае да ла́зня (гл.). Параўн. смал. прила́зник ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бальнеало́гія

(ад лац. balneum = лазня, купанне + -логія)

раздзел медыцыны, які вывучае хімічны склад і лячэбнае ўздзеянне мінеральных водаў і гразяў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Ляжойка ’прыстасаванне з вяровак для ўзнімання на дрэва’ (круп., Сл. ПЗБ). Да ле́зці (гл.). Праблематычным з’яўляецца ‑ж‑ замест ‑з‑ (параўн. іншыя назвы гэтай рэаліі — лязіва, лазіва, лазня) і незвычайны вакалізм суфікса ‑ойк‑а (балтыйскі ўплыў?).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ба́нішча Месца, дзе стаяла лазня (Мсцісл. Юрч., Слаўг.). Тое ж ба́ння, ба́ніўе, ба́нічча (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

БРО́ВАР,

вінакурня, вінакурны завод, традыцыйнае вытв. збудаванне, дзе варылі піва, гналі гарэлку.

На Беларусі вядомы з 16 ст. ў замках, сядзібах (звычайна размяшчаліся каля рэк, сажалак, зрэдку ў дварах), пры корчмах і аўстэрыях. Найчасцей гэта былі вял. драўляныя будынкі, накрытыя драніцай або гонтай, з мураванымі печамі ўнутры. Нярэдка ў склад бровара уваходзілі саладоўня з сушыльняй, варыўня, лазня, жыллё.

т. 3, с. 256

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бальнеатэ́хнка

(ад лац. balneum = лазня, купанне + тэхніка)

галіна санітарнай тэхнікі, якая займаецца стварэннем неабходных умоў для выкарыстання мінеральных водаў і гразяў у лячэбна-прафілактычных мэтах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

◎ *Лазну́ха, лозну́ха, лозьн/öxä, лазня ’вялікая чорная балотная птушка лысуха, вадзяная курачка’ (Дразд., ТС), лазнюга ’бугай малы, Ixobrychus minutus L.’ (Інстр. I, Федз.-Долб.), лозяный воўк ’тс’ (Нікан.). Укр. валынск. лознюха ’тс’. Да лаза (гл. Шыла, Совещ. ОЛА (Гомель), 234) шляхам намінацыі (Булахоўскі, Выбр., 3, 273).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ку́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які ацяпляецца, абаграваецца печкай без коміна. Курная хата. Курная лазня. // Закураны, задымлены. А хто ж Марына і Даніла? Як апынуліся яны У хатцы кінутай, панылай, Дзе сцены курныя адны? Колас.

2. Які вылучае многа дыму, копаці. Курны корч. Курная галавешка. □ Казалі, добра ў адзіноце Пабыць хоць некалькі гадзін, Але ў глушы, пры курным кноце Не доўга выседзіш адзін. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)