бешбарма́к, ‑у, м.

Спец. У народаў рэспублік Сярэдняй Азіі — страва з крышанага мяса, звычайна баравіны, з наварам мукі, круп.

[Цюрк. bešbarmak.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

croup

I [kru:p]

n.

крупm.

II [kru:p]

n., Anat.

крыж -а́ m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

БАКАЛЕ́Я

(ад араб. бакал прадавец харчовых прыпасаў),

абагульненая назва некаторых харч. тавараў — круп, мукі, кандытарскіх вырабаў, солі, чаю, кавы, прыпраў і інш.

т. 2, с. 228

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

суп, ‑у; мн. супы, ‑оў; м.

Вадкая страва — адвар (з мяса, рыбы і пад.) з дабаўленнем гародніны, круп і пад. З вялізнага чыгуна жанчына конаўкай чэрпала суп і налівала ва ўсё, хто што падстаўляў. Федасеенка. З апетытам [Валік] з’еў міску рысавага супу і папрасіў малака. Жычка.

•••

Слізісты суп — працёрты суп з ячных, рысавых, аўсяных круп.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гру́ца

(польск. gruca, ад ням. Grütze)

ячменныя крупы, а таксама каша з гэтых круп.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

панца́к, ‑у, м.

Абл.

1. Круглыя ячныя крупы. У печы з панцаку варыцца калядная куцця. Васілевіч.

2. Суп з такіх круп. [Бацька] сёрбаў забелены панцак. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ду́йка, ‑і, ДМ дуйцы, ж.

Абл. Замець, завея. Назаўтра мы ішлі дамоў, І дуйка пачалася: Круп[ы] халодны вецер меў, Цямнела не па часе. Гаўрусёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

КУЦЦЯ́,

1) у беларусаў і інш. слав. народаў абрадавая страва; каша з ячных круп, радзей з пшанічных зярнят. Гатуюць для жалобнага стала па нябожчыку (памінкі), а таксама на Дзяды, Радаўніцу і інш. памінальныя дні. Спажывалі астуджанай з сытой або алеем.

2) Традыц. абрадавая страва на Каляды ў славян і інш. народаў; каша з тоўчаных ячных круп (у некат. народаў з зярнят пшаніцы); вячэра напярэдадні Каляд (посная К.), Новага года (стары стыль, багатая або скаромная К.) і перад Вадохрышчам (посная К.). На ўсе тры К. кашу варылі ў адным і тым жа гаршку і з аднолькавай колькасці круп. Звараную К. перад заходам сонца ставілі на покуці. К., якую варылі з цэлых зярнят, была сімвалам вечнасці жыцця. Вял. значэнне надавалася прыкметам, варажбе. Трапляецца і ў наш час.

т. 9, с. 64

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

звальцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., што.

Апрацаваць на вальцах. Гаспадары паехалі па млын з поўнымі вазамі, каб звальцаваць пшаніцы на пірагі, абдзерці круп з добрага ячменю... Ралько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

набу́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Разм. Наліць, накідаць і г. д. больш, чым трэба, звыш меры. Набухаць вады ў каструлю. Набухаць круп.

набуха́ць, ‑ае.

Незак. да набухнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)