Стату́т ‘кодэкс, звод законаў’, ‘звод правілаў, палажэнняў’ (ТСБМ, Стан., Гарэц.), ‘перашкода, супынак’ (Нас.), ста́тут ‘аснова дзейнасці арганізацыі, таварыства і інш.’ (Байк. і Некр.), ст.-бел.статутъ ‘кодэкс, звод законаў’. Запазычана праз польск.statut ‘тс’ (параўн.: “ustawy… łacińskim językiem pisane, statutami zowią”, Варш. сл., 6, 406) або непасрэдна з лац.statutum ‘правіла’, першапачаткова ‘тое, што ўстаноўлена’ (ад statuere ‘паставіць, учыніць’, роднаснага *stati, гл. стаць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
StGB
= Strafgesetzbuch – крымінальны кодэкс
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
кадыфіка́цыя, ‑і, ж.
Звядзенне ў адзіную ўзгодненую сістэму (у кодэкс) законаў краіны, якія адносяцца да пэўнай галіны права. Кадыфікацыя законаў аб працы.
[Ад лац. codex — кніга і facere — рабіць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бусідо́
(яп. busido = шлях воіна)
кодэкс паводзін самураяў у сярэдневяковай Японіі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
мара́ль, -і, ж.
1. Сукупнасць прынцыпаў і норм паводзін людзей між сабой і ў адносінах да грамадства.
Чалавек высокай маралі.
2. Лагічны павучальны вывад з чаго-н.
М. байкі.
3. Павучанне, натацыя (разм.).
Чытаць м.
|| прым.мара́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).
М. кодэкс.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
BGB
= Bürgerliches Gesetzbuch – Грамадзянскі кодэкс
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
неапла́чаны, ‑ая, ‑ае.
Такі, які не быў аплачаны. Неаплачаны праезд. □ Выканаўчымі дакументамі з’яўляюцца .. неаплачаныя ў тэрмін плацёжныя патрабаванні, акцэптаваныя плацельшчыкам.Грамадзянскі працэсуальны кодэкс БССР.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падло́жнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць падложнага. Падложнасць дакумента. □ Падложнасць пісьмовага доказу.. можа быць даказана пры дапамозе любога доказу, уключаючы паказанні сведак.Грамадзянскі працэсуальны кодэкс БССР.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
code
[koʊd]1.
n.
1) ко́дэкс -у m.
code of laws — збор зако́наў
civil code — цыві́льны ко́дэкс
criminal code — крыміна́льны ко́дэкс
2) код -у m., сыгналізацы́йная сыстэ́ма
the Morse code — код Мо́рзэ
3) шыфр -у m.; умо́ўныя знакі́
2.
v.t.
шыфрава́ць, перадава́ць ко́дам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
k.c., kc
= kodeks cywilny — грамадзянскі кодэкс
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)