аблі́пнуць, -ну, -неш, -не; -лі́п, -пла; -ні́; зак.

1. Пакрыцца з усіх бакоў чым-н. ліпкім.

Калёсы абліплі глінай.

2. Шчыльна прыстаць, прыліпнуць на чым-н.

Пад дажджом сукенка абліпла на целе.

|| незак. абліпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Гамля́чка ’калёсы на жалезным хаду ў выглядзе калыскі’ (Касп.). Няяснае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сыраква́шкі (сырыква́шкі) ’калёсы, не акаваныя жалезам’ (Бяльк.). Да сыракваша, магчыма, іранічна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Калыма́га ’даўнейшая карэта з высока размешчаным кузавам’ (ТСБМ), ’калёсы’ (ТСБМ; карм., Мат. Гом.); як прыклад да адказу на пытанне «Павозка для агульных работ» прыводзіцца ў Інстр. I. Што датычыць лексемы ў ТСБМ, гэта відавочнае «слоўнікавае» запазычанне; адносна паходжання калымага ’калёсы’ гл. каламажка 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Накале́снік ’воз (сена)’ (жытк., Мат. Гом.), рус. уральск. наколёсник ’невялікі воз (сена)’. Да калёсы ’воз’, параўн. каляснік ’воз (сена і інш.)’, літаральна ’колькі змяшчаецца на калёсы’, тая ж мадэль — навільнік ’колькасць чаго-небудзь, што змяшчаецца на вілы, можна ўзяць на вілы’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

увамча́ць, ‑мчу, ‑мчыш, ‑мчыць; зак., каго-што.

Імкліва ўвезці каго‑, што‑н. куды‑н. Увамчаць калёсы ў двор.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вадаво́зня, ‑і, ж.

Разм. Калёсы з бочкай, прызначаныя для дастаўкі вады. Вадавозня лёгка загрукатала па шырокім калгасным двары. Гамолка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

zaturkotać

zaturkota|ć

зак. загрукатаць;

~ł wóz — загрукаталі калёсы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

клу́нак, -нка, мн. -нкі, -нкаў і клу́мак, -мка, мн. -мкі, -мкаў, м.

Дробныя рэчы, звязаныя хусткай, абрусам, кавалкам матэрыі або складзеныя ў торбу.

Пагрузіць клункі на калёсы.

|| памянш. клу́начак, -чка, мн. -чкі, -чкаў і клу́мачак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кале́снік, ‑а, м.

Майстар, які вырабляе колы, калёсы. Калеснік канчаў насаджваць спіцы, і каваль не замарудзіў з нацяжкай шыны. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)