ста́тус-кво́, нескл., м.

У міжнародным праве — становішча, якое існавала раней або існуе цяпер; становішча без змен. Захаваць статус-кво.

[Лац. status quo.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прыблюсці́ (пріблю́сьць) ’ашчадзіць, захаваць на будучы час’ (Бяльк.). Да блюсці́, блюсьць ’берагчы’ (гл.), параўн. у суседніх гаворках рус. смал., наўг. приблюда́ть, приблю́сти ’захоўваць, зберагаць, прыхоўваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́ратаваць, -тую, -туеш, -туе; -туй; -таваны; зак., каго-што.

1. Пазбавіць ад чаго-н. (страшнага, небяспечнага і пад.).

В. тапельца.

2. Захаваць у цэласці, зберагчы.

В. рукапіс ад знішчэння.

|| незак. вырато́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выратава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

устая́ць, -таю́, -таі́ш, -таі́ць; -таі́м, -таіце́, -тая́ць; -то́й; зак.

1. Утрымацца, захаваць стаячае становішча, не ўпасці.

У. на нагах.

2. перан. Астацца стойкім, не паддацца чаму-н.

У. перад выпрабаваннямі.

У. перад спакусай.

|| незак. усто́йваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бадзёрыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; незак.

Імкнуцца захаваць бадзёры выгляд, стан. На людзях [Зіна] стрымлівалася, нават бадзёрылася, а дома дасць волю слязам. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бальзамава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны; незак., каго-што.

Насычаць труп спецыяльнымі рэчывамі, каб прадухіліць гніенне і захаваць на доўгі час.

|| зак. забальзамава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны і набальзамава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны.

|| наз. бальзамава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уратава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак., каго-што (разм.).

Уберагчы, захаваць у цэласці, пазбавіць ад чаго-н. непрыемнага, непажаданага.

У. ураджай.

У. дзіця ад прастуды.

|| незак. урато́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. урато́ўванне, -я, н.

|| наз. уратава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Асяні́ць ’нечакана ўзнікнуць (пра думку)’. Магчыма, з стараславянскай праз старарускую ці рускую. Стараславянскае слова ўтворана ад сѣнь ’цень’ (гл. сенцы) са значэннем ’пакрыць ценню’, ’прыкрыць, захаваць’ > ’сайсці звыш’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рэзервава́ць, -рву́ю, -рву́еш, -рву́е; -рву́й; -рвава́ны; зак. і незак., што (кніжн.).

Захаваць (захоўваць) у рэзерве (у 1 знач.) што-н.

Р. запасы нафты.

Р. сваю думку (пакінуць за сабой права выказацца пазней).

|| зак. таксама зарэзервава́ць, -рву́ю, -рву́еш, -рву́е; -рву́й; -рвава́ны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зберагчы́, -рагу́, -ражэ́ш, -ражэ́; -ражо́м, -ражаце́, -рагу́ць; збяро́г, зберагла́, -ло́; -ражы́; -ражо́ны; зак., каго-што.

Захаваць, не даць знікнуць, сапсавацца, прапасці.

З. час.

З. грошы.

З. прадукты.

|| незак. зберага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. зберажэ́нне, -я, н.

|| прым. зберага́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)