навалачы́ сов., разг.

1. (принести в несколько приёмов) наволо́чь, натащи́ть;

2. (надеть) натяну́ть;

3. безл. (заволакивая, закрыть) наволо́чь, затяну́ть;

на не́ба хмар ~лакло́ — на не́бо туч наволокло́; не́бо ту́чами затяну́ло

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зацямні́ць сов.

1. (закрыть, загородить от света) заслони́ть, затемни́ть, затми́ть;

хма́ры ~ні́лі со́нца — ту́чи заслони́ли (затемни́ли) со́лнце;

2. (замаскировать свет) затемни́ть;

з. го́рад — затемни́ть го́род;

3. перен. (рассудок и т.п.) затемни́ть, помрачи́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

закры́тый

1. зачы́нены, мног. пазачыня́ны;

2. закры́ты, мног. пазакрыва́ны; засло́нены;

3. закры́ты;

4. заго́рнуты, зго́рнуты, скла́дзены;

5. закры́ты, мног. пазакрыва́ны, заплю́шчаны, мног. пазаплю́шчваны; см. закры́ть;

при закры́тых дверя́х пры зачы́неных дзвяра́х;

с закры́тыми глаза́ми з заплю́шчанымі вача́мі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

засу́нуць сов.

1. (поместить под что-л., внутрь чего-л.) засу́нуть, задви́нуть;

з. сяке́ру за по́яс — засу́нуть топо́р за по́яс;

з. шуфля́ду стала́ — засу́нуть (задви́нуть) я́щик стола́;

2. (закрыть задвижкой) задви́нуть, запере́ть;

3. (вложить, запрятать внутрь) засу́нуть, всу́нуть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пло́тно нареч.

1. (сплошь, вплотную, без щелей) шчы́льна; мо́цна;

пло́тно закры́ть дверь шчы́льна зачыні́ць дзве́ры;

пло́тно прижа́ться мо́цна прыці́снуцца (прытулі́цца);

2. (крепко) мо́цна; (массивно) то́ўста, дзябёла, гру́ба, обл. га́матна; (густо) ча́ста; гу́ста; (твёрдо, туго) цвёрда; ту́га;

пло́тно уто́птанный снег шчы́льна (ту́га) утапта́ны снег;

пло́тно населённая страна́ гу́ста насе́леная краі́на; см. пло́тный 1, 2;

3. (сытно) сы́тна; (хорошо) до́бра;

пло́тно пое́сть сы́тна (до́бра) пад’е́сці; см. пло́тный 4;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

загарадзі́ць сов.

1. в разн. знач. загороди́ть; (закрыть собой — ещё) заслони́ть; (отделить от окружающего — ещё) огради́ть; (создать преграду — ещё) загради́ть, прегради́ть;

двор ~дзі́лі высо́кім пло́там — двор загороди́ли высо́ким забо́ром;

з. сабо́ю святло́ — загороди́ть (заслони́ть) собо́й свет;

зава́л ~дзі́ў нам даро́гу — зава́л прегради́л нам доро́гу;

машы́на ~дзі́ла — шлях маши́на загороди́ла (загради́ла) путь;

з. каго́е́будзь сваі́мі грудзьмі́ — загороди́ть (заслони́ть) кого́-л. свое́й гру́дью;

2. разг. (цену) заломи́ть;

з. даро́гу — прегради́ть путь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

покры́ть сов.

1. (закрыть) накры́ць, мног. панакрыва́ць; (застлать) засла́ць, мног. пазасціла́ць; (крышей) накры́ць, мног. панакрыва́ць; (краской, позолотой) пакры́ць;

2. (обить) абі́ць, абабі́ць; (обшить тканью) пакры́ць, пацягну́ць;

3. (окутать) пакры́ць; (тучами, облаками) абкла́сці, мног. паабклада́ць, паабкла́дваць; (туманом, дымом) засла́ць, мног. пазасціла́ць; (мраком, тьмой) аху́таць, агарну́ць;

4. (заглушить) заглушы́ць;

5. перен. (славой, почётом) пакры́ць;

6. (долги, счета, издержки) пакры́ць; (оплатить) аплаці́ць;

7. (скрыть чью-л. вину, проступок, виновника) пакры́ць;

8. (расстояние) пакры́ць;

9. карт. пабі́ць, пакры́ць;

10. (случить) пакры́ць; см. покрыва́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

найти́II сов.

1. (натолкнуться на кого-л., что-л.) найсці́, натра́піць; наткну́цца;

2. (надвигаясь, закрыть) найсці́, насу́нуцца;

ту́ча нашла́ на со́лнце хма́ра найшла́ на со́нца;

3. (напасть) разг. найсці́; (охватить) апанава́ць, агарну́ць (каго, што);

блажь (дурь) нашла́ (на кого) дур найшо́ў (на каго);

нашла́ тоска́ найшла́ (апанава́ла, агарну́ла) туга́;

4. (собраться в каком-л. количестве) разг. найсці́, мног. панахо́дзіць;

нашло́ мно́го госте́й найшло́ (панахо́дзіла) шмат гасце́й; см. находи́тьII;

нашла́ коса́ на ка́мень погов. найшла́ каса́ на ка́мень.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

закруці́ць сов.

1. (крутя, завинтить, ввернуть внутрь) завинти́ть, заверну́ть;

з. га́йку — завинти́ть (заверну́ть) га́йку;

2. (поворачивая) закры́ть, заверну́ть;

з. кранзакры́ть (заверну́ть) кран;

3. (крутя, завить) закрути́ть;

з. ву́сы — закрути́ть усы́;

4. (обвивая кругом, намотать) закрути́ть, замота́ть;

з. ша́лік вако́л шы́і — закрути́ть (замота́ть) шарф вокру́г ше́и;

5. (заставить кругообразно двигаться) закружи́ть;

ён узя́ў яе́ за ру́кі і ~ці́ў па ха́це — он взял её за́ руки и закружи́л по ко́мнате;

6. (начать вертеть; поднять вихрем что-л.) закрути́ть, заверте́ть, взви́хри́ть;

ве́цер ~ці́ў лі́сце — ве́тер закрути́л (заверте́л, взви́хри́л) ли́стья;

7. (придать вращательное движение) закрути́ть;

з. ко́ла — закрути́ть колесо́;

8. (упаковать, обернуть) заверну́ть;

з. паку́пку ў папе́ру — заверну́ть поку́пку в бума́гу;

з. но́гі ў ко́ўдру — заверну́ть но́ги в одея́ло;

9. (начать качать из стороны в сторону) замота́ть;

з. галаво́й — замота́ть голово́й;

10. прост. (сказать) заверну́ть, закрути́ть;

ну і ~ці́ў! — ну и заверну́л (закрути́л)!;

11. без доп. (о метели) заверну́ть, подня́ться;

завіру́ха ~ці́ла — мете́ль заверну́ла (подняла́сь);

у мазга́х ~ці́лабезл. дурь в го́лову пришла́;

з. галаву́ — вскружи́ть го́лову

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзве́ры ед. нет дверь ж.;

глухі́я дз. — глуха́я дверь;

ца́рскія дз.церк. ца́рские врата́;

палі́тыка адчы́неных дзвярэ́й — поли́тика откры́тых двере́й;

лама́цца (бі́цца) у адчы́неныя дз. — ломи́ться в откры́тую дверь;

дзень адчы́неных дзвярэ́й — день откры́тых двере́й;

пры зачы́неных дзвяра́х — при закры́тых дверя́х;

паказа́ць на дз. — (каму) показа́ть (указа́ть) на дверь (кому);

дз. ў дз. — дверь в дверь;

сту́кацца ў дз. — стуча́ться в дверь;

зачыні́ць дз. — (перад кім) закры́ть дверь (перед кем);

бра́знуць дзвяра́мі — хло́пнуть две́рью;

дз. не стыка́юцца — дверь не закрыва́ется

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)