Душа́цца ’бажыцца, прысягацца’ (Нас.), душа́нне ’бажба’ (Касп.). Відавочна, вытворнае ад душа́ (першапачаткова ’бажыцца, прысягацца душой’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

набале́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -лі́ць; зак.

1. Стаць вельмі балючым ад працяглага болю.

Рука набалела.

2. перан. Змучыцца ад доўгіх пакут.

Душа набалела.

3. Накапіцца, сабрацца (пра што-н. цяжкае, пакутлівае).

Усе гаварылі пра тое, што набалела.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

разрыва́ться​I несов.

1. (о материи, бумаге) раздзіра́цца;

2. в др. знач. разрыва́цца;

3. страд. раздзіра́цца; разрыва́цца; см. разрыва́ть​I;

◊

душа́ разрыва́ется душа́ разрыва́ецца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Schréiberseele

f -, -n пагардл. чарні́льная душа́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

руба́ха кашу́ля, -лі ж., саро́чка, -кі ж.;

◊

руба́ха-па́рень душа́-хло́пец.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Бабачка ’матыль’ (Інстр. II). Рус. ба́бочка, укр. (бойк.) ба́бочка ’тс’. Памяншальная форма ад ба́бка (гл.), якая абазначала і розных насякомых. У аснове называння ляжыць уяўленне, што душа памершага (продка, бабулі) працягвае сваё існаванне ў выглядзе матыля. Як семантычную паралель параўн. рус. дыял. ду́шачка ’матыль’ (ад душа́), новагрэч. ψυχάρι ’матыль’ (< ψυχή ’душа’), лац. animula, animulus ’начны матыль’ (< anima ’душа’). Патабня, К истории, 4, 78; РФВ, 7, 69; Праабражэнскі, 1, 10; Фасмер, 1, 100. Але Махэк (Studie, 118 і наст.) лічыць, што справа ідзе аб уяўленні пра «бабу-чарадзейку» (з гэтым згаджаецца Важны, O jménech, 86, гл. таксама Лапацін, Этимология, 1963, 288, дзе прыводзяцца новыя семантычныя аргументы). Не пераконвае Ёль, Elern., 99 (слав. baba ’матыль’ — гэта народнаэтымалагічнае пераўтварэнне першапачатковай элементарнай «вобразнай» асновы тыпу pepe‑, якая маецца ў розных мовах; крытыку гл. Важны, O jménech, 86).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

апага́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.

1. Стаць брудным, паганым.

2. перан. Стаць апаганеным. Душа апаганілася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

душ (род. ду́ша, (процедура) ду́шу) м. душ;

◊ хало́дны д. — холо́дный душ

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

content​2 [kənˈtent] n. задавальне́нне, здавальне́нне, здаво́ленасць, здаво́ленне;

♦

to one’s he art’s content уво́лю, усма́к, ко́лькі душа́ захо́ча/пажада́е

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Прыдушка́ць ’захутаць усяго цалкам’ (Ян.). Прыставачна-суфіксальнае ўтварэнне ад душа́ (гл.) з матывацыяй ’схаваць душу (г. зн. чалавека; тут немаўля)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)