прасмяя́ць, ‑смяю, ‑смяеш, ‑смяе; ‑смяём, ‑смеяце; зак., каго-што.
Учыніць насмешку над кім‑, чым‑н.; абсмяяць. Майго сына .. прасмяялі, нейкія кепікі строяць. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыва́ба, ‑ы, ж.
Тое, што прываблівае, прыцягвае да сябе; прывабнасць. І на постаць ад іншых не горшая ты, і чаруеш прывабаю нейкай... Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыто́пнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм. Тое, што і прытупнуць. А калі пойдзе каторая [з сясцёр] ў танец, ножка ля ножкі прытопне і стане... Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спра́ўна,
1. Прысл. да спраўны.
2. у знач. вык. У парадку. Дзядзька Коля, стоячы збоку, зірнуў адным вокам на пасведчанне — усё спраўна. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцень, ‑ю, м.
Разм. Цень, прывід. Сцені набягалі лёгкаю хадою. Прабягалі — быццам спуджаны табун... Дубоўка. Як сцені, сіняватыя кругі Навокала вачэй ляглі. Багдановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэлафа́навы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да цэлафану; зроблены з цэлафану. Асабліва зацікавіла гасцей цэлафанавая стрэшка. Пад такімі стрэшкамі вырошчваюцца маладыя расліны. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
імя́, імя́ і імені, Д імю і імені, мн. імі і імёны, імяў, імён і імёнаў, н.
1. Асабістая назва чалавека, якая даецца яму пры нараджэнні.
Уласнае і.
Яго і. — Сяргей.
2. Поўная асабістая назва чалавека з імем па бацьку, а таксама яго прозвішчам.
Завуць Раман, а і. па бацьку Пракопавіч.
3. Спадчыннае афіцыйнае найменне, якое паказвае на прыналежнасць чалавека да пэўнай сям’і, напр., у беларусаў: Брыль, Гарэцкі, Дубоўка, Карскі, Мележ, Насовіч, Шырма, Янчук.
4. Асабістая вядомасць, рэпутацыя.
Вучоны з сусветным імем.
5. Назва прадмета, з’явы.
Расліна альяс вядома пад імем сталетнік.
6. У выразе: у імя́ каго-чаго — у памяць, у гонар каго-, чаго-н. (высок.).
У і. дружбы.
7. у знач. прыназ. з Р. Названы ў гонар каго-, чаго-н.
Тэатр і.
Янкі Купалы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Турэ́ц ‘звужанае рэчышча са шпаркім цячэннем вады’ (дзісн., Ластоўскі, Выбр. тв., 421), ‘быстрыня, струміна, хуткая плынь у рацэ’ (Ласт.), ‘прыспешаная плынь вады, сціснутая з двух бакоў каменнымі стромкімі лехамі’ (У. Дубоўка). Суфіксальнае ўтварэнне ад турыць ‘гнаць, імчаць’ (Пацюпа, Arche, 2007, 3, 195). Санько (Бел. гіст. агляд, 2007, 14, 1–2, 335) бачыць паралель у назве рэчкі Тур або Тураўлянка, якая, па паданні на Тураўшчыне, раней называлася Струмень, параўн. санскр. turá ‘хуткі’ і фрак. strumá, strumón ‘плынь, рака’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апры́кры, ‑ая, ‑ае.
Які стаў непрыемным, прыкрым, нязносным з-за аднастайнасці, паўтарэння і пад. А ў сэрцы дзявочым схавана так многа апрыкрага жалю. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
безгусто́ўшчына, ‑ы, ж.
Разм. Выяўленне безгустоўнасці. [Несцер Іпатавіч:] — Я падаю цалкам гэтую песню, як прыклад безгустоўшчыны і мяшчанства, як прыклад замаскіраванага выпаду супроць нашае сучаснасці. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)