Спажа́ ‘Прачыстая (15/28 жніўня)’ (Нас.; мядз., Жыв. сл.; віл., паст., шальч., Сл. ПЗБ), ‘свята Спас’ (Др.-Падб.). Рус. спо́жка ‘назва двух памінальных свят Багародзіцы 15 жніўня і 8 верасня’. Скарачэнне госпожа ў значэнні ‘Багародзіца’, параўн. стараж.-рус. Госпожинъ день ‘Прачыстая’; гл. Фасмер, 3, 737. Параўн. спадар (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
калі́-не́будзь нареч. когда́-нибу́дь, когда́-либо; в оди́н прекра́сный день
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
адно́йчы нареч. одна́жды; в одно́ прекра́сное вре́мя; в оди́н прекра́сный день
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
правазі́ць сов. провози́ть;
цэ́лы дзень ~зі́ў дро́вы — це́лый день провози́л дрова́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
прису́тственный уст. службо́вы; ура́давы;
прису́тственный день службо́вы дзень;
◊
прису́тственное ме́сто уст. (дзяржа́ўная) устано́ва;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
прату́паць сов.
1. прото́пать;
2. проходи́ть;
п. цэ́лы дзень — проходи́ть це́лый день
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
прыпа́рны
1. зно́йный, жа́ркий;
п. дзень — зно́йный день;
2. прям., перен. стра́дный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
прогу́ливатьIII несов. прагу́льваць;
соба́ку ну́жно прогу́ливать ка́ждый день саба́ку трэ́ба прагу́льваць ко́жны дзень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ле́тні I (относящийся к лету) ле́тний;
л. дзень — ле́тний день;
◊ л. дзень год ко́рміць — погов. ле́тний день год ко́рмит
ле́тні II разг. (о воде) теплова́тый, ко́мнатной температу́ры; подогре́тый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Diem vesper commendat
Вечар вызначае дзень.
Вечер определяет день.
бел. Не хваліся сеўшы, а хваліся з’еўшы. Не хвалі каня,запрагаючы, а дзеўку ‒ выбіраючы.
рус. Хвали день по вечеру. Вечер покажет, каков был день. Не видав вечера, и хвалиться нечего. Хвали дело к вечеру, а жизнь при смерти. Придёт ночь, так скажем, каков день был. Хвали сон, когда сбудется. Не говори гоп, пока не перескочишь.
фр. Pour vanter un beau jour attends sa fin (Чтобы похвалить хороший день, дождись его конца/вечера).
англ. Before the morning is away praise not the glory of the day (Пока не кончилось утро ‒ не хвали день). Praise a fair day at night (Хвали день вечером).
нем. Man soll den Tag nicht vor dem Abend loben (Не следует хвалить день накануне вечера).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)