глубо́кий в разн. знач. глыбо́кі;
глубо́кая ночь глыбо́кая ноч;
глубо́кая печа́ть полигр. глыбо́кі друк;
глубо́кая ста́рость глыбо́кая ста́расць;
глубо́кий го́лос глыбо́кі го́лас;
глубо́кий покло́н глыбо́кі пакло́н;
глубо́кое го́ре глыбо́кае го́ра;
глубо́кий взгля́д глыбо́кі по́гляд;
глубо́кие глаза́ глыбо́кія во́чы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падзялі́ць сов., в разн. знач. раздели́ть; подели́ть;
п. паро́ўну — подели́ть (раздели́ть) по́ровну;
п. лік на лік — раздели́ть число́ на число́;
п. го́ра і ра́дасць — раздели́ть го́ре и ра́дость;
п. чые́-не́будзь по́гляды — раздели́ть чьи́-л. взгля́ды
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
растрави́ть сов.
1. (вызвать раздражение) раздражні́ць, разверадзі́ць, раз’я́трыць;
растрави́ть ра́ну раздражні́ць (разверадзі́ць, раз’я́трыць) ра́ну;
2. перен. растрыво́жыць; раздражні́ць, разахво́ціць;
растрави́ть ста́рое го́ре растрыво́жыць старо́е го́ра;
они́ его́ растрави́ли яны́ яго́ раздражні́лі;
3. (раздразнить) прост. раздражні́ць;
растрави́ть соба́к раздражні́ць саба́к;
4. хим. растраві́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Festina lente (Suetonius)
Спяшайся павольна.
Спеши/торопись медленно.
бел. Цішэй едзеш ‒ далей будзеш. Ідзі ціха, абмінеш ліха. Ціхім крокам далей зойдзеш. Як паедзеш у аб’езд, будзеш у абед, а як нацянькі ‒ будзеш к вячэры.
рус. Тише едешь ‒ дальше будешь. Потише ‒ к делу поближе. Дело верши, да не спеши. Тихий воз будет на горе. Шагом обозы идут.
фр. Hatêz-vous lentement (Спешите/торопитесь медленно).
англ. Hasten slowly (Спеши медленно).
нем. Eile mit Weile (Спеши медленно).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Patiens et fortis se ipsum felicem facit
Цярплівы і мужны сам сябе робіць шчаслівым.
Терпеливый и мужественный сам себя делает счастливым.
бел. Хто цярплівы, той шчаслівы.
рус. Терпи, казак, атаманом будешь. Терпи горе неделю, а царствуй год. Всё приходит вовремя к тому, кто умеет ждать.
фр. Tout vient à temps à qui sait attendre (Всё приходит вовремя к тому, кто умеет ждать).
англ. A patient man wins the day (Терпеливый выигрывает).
нем. Wer aushält, bleibt Sieger (Кто выдерживает, становится победителем).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
БУЛАТО́ВІЧ Аляксандр Ксавер’евіч
(8.10.1870, г. Арол? — 6.12.1919),
падарожнік, дыпламат, рэліг. публіцыст. Правадз. чл. Рус. геагр. т-ва. З патомных дваран Гродзенскай губ. Скончыў Аляксандраўскі ліцэй у Пецярбургу (1891), паскораны курс 1-га ваен. Паўлаўскага вучылішча (1902). У 1896—1900 тройчы пабываў у Эфіопіі. Рабіў здымку недаследаваных паўд.-зах. і зах. раёнаў, прасачыў цячэнне р. Ома, першы з еўрапейцаў перасек вобласць Кафа. Па просьбе эфіопскага імператара Мэнеліка II даследаваў стан зах. мяжы краіны, прапанаваў праграму мерапрыемстваў па рэарганізацыі арміі і дзярж. апарату Эфіопіі. Зрабіў важныя адкрыцці ў гідраграфіі і араграфіі краіны, сабраў значны матэрыял па этнаграфіі, праблемах рабства і сац. структуры эфіопскага грамадства. За падарожжа да воз. Рудольф з ваен. экспедыцыяй (1897—98) адзначаны вышэйшай эфіопскай узнагародай — залатым шчытом з шабляй (1898), рас. ордэнам Станіслава 2-й ступені (1898), малым сярэбраным медалём імя П.П.Сямёнава Рус. геагр. т-ва (1901). У 1900—01 у Порт-Артуры. У 1906 прыняў манаства, пад імем Антоній жыў на гары Афон (Грэцыя). У 1911 зноў пабываў у Эфіопіі. У 1-ю сусв. вайну ў 1914—17 іераманах атрада Чырв. Крыжа ў дзеючай арміі. Забіты рабаўнікамі.
Тв.:
Моя борьба с имяборцами на Святой горе Иеросхим. Пг., 1917;
С войсками Менелика II. М., 1971;
Третье путешествие по Эфиопии. М., 1987.
Літ.:
Кацнельсон И., Терехова Г. По неизведанным землям Эфиопии. М., 1975.
Г.Р.Усцюгава.
т. 3, с. 328
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Amicus certus in re incerta cernitur
Верны сябар пазнаецца ў бядзе.
Верный друг познаётся в беде.
бел. Сябры пазнаюцца ў бядзе. Прыяцелі пазнаюцца ў няшчасці. Той не можа быць другам, хто абыдзе ў бядзе кругам.
рус. Конь узнаётся при горе, а друг при беде. Друг познаётся в несчастье. Коня в рати узнаешь, друга ‒ в беде. Без беды друга не узнаешь.
фр. Au besoin on connaît l’ami (В нужде познают друга).
англ. A friend in need is a friend indeed (Друг в беде ‒ настоящий друг).
нем. Glück macht Freunde, Unglück prüft (Счастье создаёт друзей, несчастье испытывает).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Non est vitam invenire sine tristitia in ullo
Не бывае чалавечага жыцця без смутку.
Не бывает человеческой жизни без грусти.
бел. Ліха без дабра не бывае. Не пазнаўшы бяды, не ўчуеш дабра.
рус. Ни печали без радости, ни радости без печали [не бывает].
фр. Pas de vie sans épines (Не бывает жизни без шипов).
англ. No joy without alloy (Нет радости без горести).
нем. Jedes Ding hat zwei Seiten (Каждая вещь имеет две стороны). Kein Unglück so groß, hat was Gutes in Schoß (Горе, каким бы оно ни было, имеет что-то хорошее в лоне).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Quisquis homo bene scit, ipsum quo calceus urget
Кожны чалавек добра ведае, дзе яму цісне чаравік.
Каждый человек хорошо знает, где ему жмёт башмак.
бел. Кожнаму свая болька баліць. Усякаму свая рана баліць. Кожны знае, дзе яму мазоль пячэ.
рус. Всяк знает, где его сапог жмёт. Каждый знает, что у него болит. Каждый своё горе лучше знает.
фр. Chacun sait où le soulier le blesse (Каждый знает, где жмёт башмак).
англ. No one but the wearer knows where the shoe pinches (Только хозяин знает, где жмёт башмак).
нем. Wissen, wo jemanden der Schuh drückt (Знать, где каждому ботинок жмёт).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Cum mula pepererit (Suetonius)
Калі мул народзіць.
Когда мул родит.
бел. На святыя ніколі. Тады тое будзе, як на далоні валасы вырастуць.
рус. Когда рак свистнет и рыба запоёт. Когда воскресенье будет в субботу. После дождичка в четверг. Когда Волга вверх потечёт. Когда рак на горе свистнет. Когда песок на камне взойдёт.
фр. Quand les poules auront les dents (Когда y кур вырастут/появятся зубы).
англ. When pigs fly (Когда свиньи полетят). When two Sundays come together (Когда два воскресенья сойдутся).
нем. Wenn Ostern und Pfingsten auf einen Tag fallem (Когда пасха и троица выпадут на один день).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)