мано́кль, ‑я, м.

Круглае аптычнае шкло для аднаго вока, якое ўстаўляецца ў вачніцу і ўжываецца замест акуляраў або пенснэ. «Гвардыя першай пойдзе на фронт», — паведамляў якісь дэндзі, з маноклем у воку. Гартны.

[Ад грэч. monós — адзін і лац. oculus — вока.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Gárde

f -, -n гва́рдыя

éiner von der álten ~ — адзі́н з ветэра́наў

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ёменры

(англ. yeomanry)

1) лейб-гвардыя англійскага караля;

2) даўнейшая англійская добраахвотная тэрытарыяльная конніца, што складалася з дваран і землеўласнікаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

саве́цкі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да Савета (у 1 знач.), заснаваны на кіраванні Саветамі як органамі дзяржаўнай улады. Савецкая ўлада. Савецкая дзяржава. Савецкая краіна. Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік. Савецкі апарат.

2. Які мае адносіны да Краіны Саветаў, да СССР, належыць Краіне Саветаў. Савецкая канстытуцыя. Савецкі ўрад. Савецкая навука. Савецкая Армія. Савецкая літаратура. Савецкае студэнцтва. // Здабыты, зроблены, ажыццёўлены ў Краіне Саветаў. Савецкія аўтамабілі. Савецкія трактары. □ Прывітанне, Зямля! З касмастанцыі Першай Савецкай! Гілевіч. // Уласцівы Краіне Саветаў. Савецкая дэмакратыя. Савецкая законнасць. □ Работа рэдакцыі абумоўлена святымі прынцыпамі нашага савецкага друку — выступаць толькі з праўдай. Ракітны. // Уласцівы народу Краіны Саветаў. Савецкая ідэалогія. Савецкі патрыятызм. Савецкі быт. Савецкі ўклад жыцця. □ [Страмілін:] Ну, жадаю вам жыць у згодзе і любві ды збудаваць моцную савецкую сям’ю. Крапіва.

•••

Герой Савецкага Саюза гл. герой.

Савецкая гвардыя гл. гвардыя.

Савецкая сацыялістычная рэспубліка гл. рэспубліка.

Савецкі народ гл. народ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саве́цкі в разн. знач. сове́тский;

~кія о́рганы — сове́тские о́рганы;

○ Геро́й Саве́цкага Саю́за — Геро́й Сове́тского Сою́за;

Саве́цкая А́рмія — ист. Сове́тская А́рмия;

Саве́цкая гва́рдыя — ист. Сове́тская гва́рдия

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гардэмары́н

(фр. gardemarine = марская гвардыя)

званне выхаванцаў старэйшых рот марскога кадэцкага корпуса, а таксама чын (ніжэйшы за мічмана) у ваенна-марскім флоце Расіі ў 1716—1917 гг.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГАРДЭМАРЫ́Н

(франц. garde-marine літар. марская гвардыя),

званне ў ВМФ Расіі ў 1716—1917. Уведзена Пятром І для выпускнікоў Марской акадэміі пры накіраванні іх на флоцкую практыку (пасля практыкі атрымлівалі афіцэрскі чын). Напачатку прыраўноўваліся да салдат гвардыі і насілі форму Праабражэнскага палка. З 1752 гардэмарынамі наз. выпускнікі Марскога кадэцкага корпуса. У 1906 уведзена званне «карабельны гардэмарын».

т. 5, с. 60

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

мабі́лі

[фр. (garde) mobile = рухомая гвардыя]

асобыя часці ўзброеных сіл Францыі другой пал. 19 ст., якія камплектаваліся з беспрацоўных і дэкласаваных элементаў для барацьбы супраць рэвалюцыйных выступленняў народных мас.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гуля́мы

(ар. gulam = юнак, раб)

1) рабы ў мусульманскіх краінах перыяду сярэдневякоўя;

2) пастаянная конная гвардыя ў арабскім халіфаце 9 ст.;

3) радавыя воіны феадальнага апалчэння ў Асманскай імперыі ў сярэднія вякі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мамелю́к

(ар. mamluk = нявольнік)

1) воін-раб цюркскага або каўказскага паходжання, з якіх складалася султанская гвардыя ў Егіпце ў 13 ст.;

2) прадстаўнік ваенна-феадальнай касты ў Егіпце ў 13—16 ст.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)