Вінарка ’бутэлька для віна’ (КТС) утворана ад лексемы віна́рня ’вінны пограб’; ’вінная крама’. Суф. ‑ка той самы, што і ў лексем бутэлька (гл.), мане́рка ’біклага’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віноўка ’сорт яблык’ (Сцяшк.), рус.варон.вино́вка ’сорт вінных яравых яблык’. Утворана ад прыметніка віновы (параўн. польск.winowy ’вінны’) і суф. ‑к‑a. Гл. яшчэ вінёўка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сапера́ві, нескл., н.
1.Вінны сорт грузінскага вінаграду.
2. Сорт вінаграднага віна. Я не веру ў чыстасць чыстаплюяў, Мёд іх слоў гарчэй смалы на справе, Не, не з імі чарку разап’ю я Чыстага, густога сапераві.Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВО́ДКУП,
перадача дзяржавай прыватным асобам (адкупшчыкам) правоў на збор дзярж. прыбыткаў.
Існаваў пераважна ў дакапіталіст. фармацыях, калі не было развітога дзярж.-фін. апарату. Дзяржава, напр., аддавала на водкуп вытворчасць і рэалізацыю солі, алкагольных напіткаў, тытуню, збор мытнай пошліны, падаткаў з насельніцтва і інш. Быў пашыраны ў Францыі, Італіі, Іспаніі. У Расіі існаваў вінны водкуп і мытны водкуп. Адкупшчыкамі былі купцы, пасадскія людзі, іншаземцы. На Беларусі быў пашыраны вінны водкуп у гарадах. Парадак водкупу вызначала гарадское кіраўніцтва. З умацаваннем і цэнтралізацыяй дзярж. улады (18 ст.) водкуп змяніўся сістэмай акцызу (у Расіі з 1863), а ў асобных краінах (ЗША, Турцыя, Італія) захаваўся да пач. 20 ст.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
спірт, -у, М -рце, мн. спірты́, -о́ў, м.
1.адз. Гаручая, з высокім працэнтам алкаголю вадкасць, якая атрымліваецца перагонкай некаторых прадуктаў, што змяшчаюць у сабе цукар і крухмал.
Вінны с.
2. Арганічнае злучэнне, вуглевадарод, у якім атам вадароду замешчаны водным астаткам (спец.).
Метылавы с.
Драўняны с.
|| прым.спіртавы́, -а́я, -о́е іспіртны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Спіртавыя лакі.
Спіртавое браджэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
склепм.
1. по́греб; подва́л, подпо́лье ср.;
ві́нны с. — ви́нный по́греб;
парахавы́ с. — порохово́й по́греб;
2. (погребальный) склеп
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
казёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
Уст.
1. У дарэвалюцыйнай Расіі — казённы вінны магазін.
2. Гарэлка, якую прадавалі ў такіх магазінах. За чаркай казёнкі незнаёмы расказваў у карчме, як ён калісьці служыў у гэтым самым Міры фурманам-паштальёнам.Мальдзіс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Kelleréi
f -, -en
1) ві́нны склеп
2) вінаро́бства
3) піўна́я, шыно́к
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
спірт (род. спі́рту) м. спирт;
○ нашаты́рны с. — нашаты́рный спирт;
драўня́ны с. — древе́сный спирт;
ві́нны с. — ви́нный спирт;
меты́лавы с. — мети́ловый спирт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Віновы1 ’піковы’ (Касп.), укр.виновий ’тс’. Утворана ад ві́на1 (гл.) і суф. ‑ов‑ы. Гл. яшчэ Унбегаун, Sel. Papers, 1969, 257.
Віновы2калодзезь (фалькл.) ’вінны, адкуль бяруць віно’ (віц., паст., Шырма, Песні). Адносны прыметнік, утвораны пры дапамозе суф. ‑ов‑ы (як сасновы) ад віно́ (гл.).