(польск. bekiesza < венг. bekes, ад Bekes = прозвішча С. Баторыя)
мужчынскае паліто са зборкамі ў таліі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пала́ш
(польск. pałasz, ад венг. pallos)
халодная зброя з доўгім прамым лязом, вострым з абодвух бакоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Бу́нда ’старажытная жаночая вопратка; дзіцячая вопратка’ (Сакал.), ’сарафан’ (КЭС), ’доўгае, пераважна дзіцячае адзенне’ (Лысенка Жыт.), укр.бу́нда верхняя вопратка (род суконнага паліто)’, польск.bunda, чэш.bunda і г. д. Першакрыніцай з’яўляецца венг.bunda ’футра, кажух’. Брукнер, 49; Дэжэ, SSlav., 7, 161; Чаранэску, 116; Тамаш, 154; MESz, 1, 389; Рудніцкі, 255. Венг. слова не мае пэўнай этымалогіі (MESz, там жа). Ва ўсх.-слав. мовах бу́нда запазычана, марыць, праз польскую мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
КУН (Kun) Бела
(20.2.1886, г. Чэху-Сілваніей, Румынія — 30.11.1939?),
дзеяч венгерскага і міжнар.камуніст. руху. З 1902 чл.С.-д. партыі Венгрыі. Удзельнік 1-й сусв. вайны, у 1916 у Расіі трапіў у палон, у 1917 далучыўся да руху бальшавікоў. У 1918 нелегальна вярнуўся ў Венгрыю, заснаваў Камуніст. партыю Венгрыі (24.11.1918). Пасля абвяшчэння Венг.Сав. Рэспублікі нарком замежных, потым і ваен. спраў (21.3—1.8.1919). Пасля падзення рэспублікі эмігрыраваў у Аўстрыю. З жн. 1920 у Расіі. З 1921 чл. Выканкома Камуністычнага Інтэрнацыянала. У 1937 арыштаваны, у 1956 рэабілітаваны. Аўтар прац па гісторыі венг. і міжнар.камуніст. руху.
Літ.:
Бела Кун: Избранное. Воспоминания о Б.Куне. М., 1986.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Гас ’страх’ (Нас.: ад гаси́ть). Запазычанне з польск.gas ’тс’ (а гэта з венг. мовы; гл. Брукнер, 136). Параўн. таксама рус.гас у Фасмера, 1, 396.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мага́р ’мяшэй італьянкі, Setaria italica L.’, ’npoca, Panicum italicum L.’ (ТСБМ; маг., Кіс.). Чэш.muhar, mohar, харв.muhar — усе з венг.mohar (Мацэнаўэр, Cizí sl., 258).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Правэ́йдацца ’правалаквацца’ (Скарбы). Гл. ведацца ’сноўдацца, хадзіць без справы’ (там жа), няяснага паходжання; магчыма, ад польск.wajda ’цыганскі кіраўнік’ (з венг.wajda < wojewoda, гл. Брукнер, 599).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АРПА́ДЫ, Арпадавічы,
княжацка-каралеўская дынастыя ў Венгрыі [889—1301]. Правілі ў перыяд фарміравання феад. адносін і пачатку феад. раздробленасці. Заснавальнік дынастыі Арпад (Arpad) [889—907]. Найб. вядомыя прадстаўнікі: Іштван [997—1038, з 1000 першы кароль Венг. каралеўства Іштван І Святы], каралі Ласла I Святы [1077—95], Бела IV [1235—70].
